เกิดที่บ้านถนนสีลม จังหวัดพระนคร เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2426 เป็นบุตรนายเจิม และนางปริก พลางกูร มีน้องชายร่วมบิดามารดาเดียวกันอีก 2 คน คือ หลวงสันธานวิทยาสิทธิ์ (กำจาย พลางกูร) และ พระอัพภัณตราพาธภิศาล (กำจร พลางกูร) เริ่มเรียนหนังสือที่โรงเรียนวัดจักรวรรดิราชาวาส สอบไล่ได้ชั้น 2 ประโยค 3 จากโรงเรียนฝึกหัดอาจารย์ เมื่อ พ.ศ. 2444 ได้ประกาศนียบัตรครูมัธยมพิเศษ พ.ศ. 2446
พระยาผดุงวิทยาเสริมสมรสกับคุณหญิงเหรียญ ผดุงวิทยาเสริม (สกุลเดิม นิโครธานนท์) เมื่อ พ.ศ. 2456

• ปี พ.ศ. 2448 ได้รับทุนของกระทรวงธรรมการไปเรียนวิชาครู ณ ประเทศอังกฤษ เข้าศึกษา ณ วิทยาลัยฝึกหัดครูที่ตำบล Isleworth กรุงลอนดอน เป็นเวลา 4 ปี
  
• พ.ศ. 2452 สอนที่โรงเรียนเทพศิรินทร์
  
• พ.ศ. 2453 ย้ายมาสอนที่โรงเรียนปทุมคงคา
  
• พ.ศ. 2454 เป็นอาจารย์รอง โรงเรียนฝึกหัดอาจารย์บ้านสมเด็จ
  
• พ.ศ. 2457 เป็นอาจารย์โรงเรียนข้าราชการพลเรือน แผนกคุรุศึกษา
  
• พ.ศ. 2460 รักษาการแทนอาจารย์ใหญ่แผนกคุรุศึกษา จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย (สถาปนาโรงเรียนข้าราชการพลเรือนเป็นมหาวิทยาลัย)
  
• พ.ศ. 2461 เป็นอาจารย์ใหญ่โรงเรียนฝึกหัดครูวัดบวรนิเวศ
  
• พ.ศ. 2470 เป็นเจ้ากรมตำรา
  
• พ.ศ. 2471 เป็นเจ้ากรมสามัญศึกษา
  
• พ.ศ. 2473 รักษาการอธิบดีกรมศึกษาธิการ
  
• พ.ศ. 2475 กราบถวายบังคมลาออกจากราชการ
  
• รับพระราชทานบำนาญ รวมเวลาที่รับราชการ 32 ปี