พระยาอภิรักษ์ราชอุทยาน (แฉล้ม อมาตยกุล) เกิดเมื่อปีพ.ศ. 2393 เป็นบุตรชายของ พระยากระสาปนกิจโกศล (โหมด อมาตยกุล) กับ คุณหญิงพลอย ไกรฤกษ์ ท่านมีพี่ชาย คือ พระปรีชากลการ (สำอาง อมาตยกุล) และพระยาเพ็ชรพิไชย (เจิม อมาตยกุล) [1]

พระยาอภิรักษ์ราชอุทยานมีภรรยาหลายคน มีเรื่องเล่าว่าเมื่อกลับจากทำงาน ภรรยาของท่านจะมานั่งเรียงกันตลอดสองฝั่งถนนที่อยู่ในบริเวณบ้าน คนหนึ่งรับหมวก ไม้เท้า กระเป๋า ฯลฯ นอกจากนี้ ท่านเป็นคนมีความเด็ดขาด หากภรรยาคนใดดื้อดึง ท่านจะให้บ่าวไพร่เฆี่ยนตีเสมอ [2] ในจำนวนภรรยาทั้งหมด มีภรรยาจำนวน 12 คน ที่มีบุตรธิดากับท่าน รวมบุตรธิดาจำนวน 27 คน คือ [3] [4]

อำพัน บูรณศิริ มีบุตรธิดา คือ

1. คุณหญิงประไพ ภรรยาพระยาพิทักษ์ทวยหาญ (ทองคำ กฤษณามระ)
2. พระยาราชวินิจฉัย (อุทัยวรรณ) สามีของคุณหญิงพุ่มพวงและคุณหญิงประทุม (บูรณศิริ)

คุณหญิงอนงค์ มีบุตรธิดา คือ

1. วรนาฏ
2. น.อ. พระยาสาครสงคราม (สุริเยศ) สามีของเล็ก
3. เจ้าจอมประยงค์ ในรัชกาลที่ 5 [5]
4. คุณหญิงปุก
5. นายรัตน์ ถึงแก่กรรมแต่วัยเยาว์
6. ชายไม่มีชื่อ ถึงแก่กรรมแต่วัยเยาว์
7. นายเสกศักดิ์หรือนายนิเวศน์ธิบาล สามีของสุ่น บุนนาค และอนงค์ ภูมิรัตน์

หุ่น มีบุตรธิดา คือ

1. พระสวัสดิ์นคเรศ (มงคล) สามีของเลื่อนและสาย
2. ระทวย
3. หลวงรักษ์ราษฎร์นิกร (เทียบ) สามีของย้อย
4. มาลัย ภรรยาขุนมัชชากรธนานุรักษ์ (เขียนพิมล บรรยงค์)

ถมยา มีบุตรธิดา คือ

1. นายพยนต์ สามีของคืบ
2. หลวงประภาธุรกิจ (ยัน) สามีของเยื้อน
3. ขุนสรรพชวลิต (ยิน) สามีของรอดและลม้าย

เนย มีบุตรธิดา คือ

1. นายเฉื่อย สามีของย้อยและเผื่อน
2. คุณหญิงสนิท ภรรยาพระยาธรรมสารวิทย์ (สันต์ สันตสิริ)

เปรม มีบุตรธิดา คือ

1. ขุนสำรวจรัฐกิจ (เล็ก) สามีของสาย
2. นายไวย

นิ่ม มีบุตรธิดา คือ

1. ขุนมาสมาศกรัตน์ (มาศ) สามีของพร้อม

ปราง มีบุตรธิดา คือ

1. นายใหญ่

เนื่อง มีบุตรธิดา คือ

1. ฉลวย ภรรยานายชื่น นาอิ่มใจ

ลำดวน มีบุตรธิดา คือ

1. เฉลย ภรรยานายจันทร์ ศรีทองคำ

ช่วง มีบุตรธิดา คือ

1. น.ต.จิรศักดิ์ ร.น. สามีของบุญมา รักเวชชอบ และขุนทอง เจริญภักดี

สง่า มีบุตรธิดา คือ

1. หญิงแฝดไม่มีชื่อ ถึงแก่กรรมแต่ยังเยาว์
2. ทิพย์ ภรรยานายอินทร์ สุวรรณทัต

ในปัจจุบัน ท่านมีบุตรหลานที่มีความสามารถหลายท่าน เช่น นายบุญเติม อมาตยกุล ผู้ช่วยผู้จัดการใหญ่ ปูนซีเมนต์ไทย [6] [7] รศ.ปฏิภาณ อมาตยกุล อาจารย์คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ รศ.ดร.เกียรติวรรณ อมาตยกุล อาจารย์คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ผู้ก่อตั้งโรงเรียนอมาตยกุล นายเกียรติพงศ์ อมาตยกุล ประธานศาลอุทธรณ์ภาค 4 ไชยยศ อมาตยกุล นักร้องในวงดนตรีจุฬารัตน์ ญาณินท์ อมาตยกุล รองอธิบดีกรมสรรพสามิต สมาส อมาตยกุล ผู้ว่าราชการจังหวัด มาริษา อมาตยกุล นักร้องวงสุนทราภรณ์ พ.ต.อ.อิสสร อมาตยกุล ผู้กำกับการตำรวจ และว่าที่ร้อยเอก ดร.ศรัณย์ อมาตยกุล นักวิชาการ [8]

พระยาอภิรักษ์ราชอุทยานถึงแก่อนิจกรรมเมื่อพ.ศ. 2459 และได้จัดงานพระราชทานเพลิงศพขึ้นเมื่อวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2460 ที่เมรุ วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานวอรับศพ ผ้าไตร 1 ไตร ผ้าขาว 4 พับ และเงิน 2000 สตางค์[9]