พระวิปัสสีพุทธเจ้า มีพระนามเดิมว่าเจ้าชายวิปัสสี เป็นพระราชโอรสในพระเจ้าพันธุมะและพระนางพันธุมดีแห่งกรุงพันธุมดี ประสูติที่เขมมิคทายวัน มีปราสาท 3 หลังเป็นที่ประทับคือ นันทปราสาท สุนันทปราสาท และสิริมาปราสาท และทรงมีสนมกำนัล 43,000 นาง[2] เมื่อเจริญวัยได้ทรงอภิเษกสมรสกับพระนางสุทัสสนา มีพระโอรสด้วยกันพระองค์หนึ่งคือ เจ้าชายสมวัฏฏขันธะ ขณะนั้นเจ้าชายวิปัสสีมีพระชนมายุได้ 8,000 พรรษา

หลังประสูติกาลพระโอรส ได้ทรงเห็นเทวทูต 4 จึงเกิดความเบื่อหน่ายโลก ตัดสินพระทัยทรงรถเทียมม้าเสด็จออกผนวช โดยมีข้าราชบริพาร 84,000 คนตามเสด็จ พระองค์ทรงบำเพ็ญเพียรอยู่ 8 เดือน ถึงวันเพ็ญเดือนหก ได้เสวยข้าวมธุปายาสที่ธิดาสุทัสสนเศรษฐีนำมาถวาย แล้วไปประทับพักกลางวัน ณ สาลวัน ทรงได้รับหญ้า 8 กำที่คนเฝ้าไร่ข้าวเหนียวชื่อสุชาตะถวาย[1] ทรงนำมาปูรองประทับนั่งที่โคนต้นแคฝอย บำเพ็ญเพียรต่อจนได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในตอนรุ่งเช้า

หลังจากตรัสรู้ได้ทรงประกาศพระศาสนา ตราบจนเสด็จดับขันธปรินิพพานที่วัดสุมิตตาราม ขณะพระชนมายุ 80,000 พรรษา[2]

พระวิปัสสีพุทธเจ้ามีคู่อัครสาวกนามว่าพระขัณฑะและพระติสสะ คู่อัครสาวิกาคือพระจันทาและพระจันทมิตตา และพระอโสกะเป็นพระอุปัฏฐาก[1]