พระวิภาคภูวดล (2396-2462) นามเดิม เจมส์ ฟิตซ์รอย แมคคาร์ที (อังกฤษ: James Fitzroy McCarthy) เป็นนักสำรวจรังวัดและนักทำแผนที่ชาวไอริช ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการปักปันเขตแดนของไทย (ตอนนั้นรู้จักในชื่อ สยาม) ในปลาย คริสต์ศตวรรษที่ 19, ซึ่งช่วยให้สยามพัฒนาไปสู่การเป็น รัฐชาติ ที่ทันสมัย. เขารับราชการเป็นเจ้า กรมแผนที่ (ปัจจุบันคือ กรมแผนที่ทหาร) ซึ่งก่อตั้งเมื่อวันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 2428. โดยเขาดำรงตำแหน่งนี้ยาวนานถึง 16 ปีก่อนจะกราบถวายบังคมลาออกจากราชการเนื่องจากครบกำหนดสัญญาเมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2444 โดยมีนาย โรนัลด์ เวิร์ธธี กิบลิน ชาวออสเตรเลียเป็นเจ้ากรมแผนที่สืบต่อมา[1]