ภาพยนตร์เรื่องพระเจ้าช้างเผือกหลังจากการออกฉายในครั้งแรก ถูกวิจารณ์อย่างแรงจากผู้ชมบางส่วน รวมถึงนักวิจารณ์ชาวตะวันตกว่า "เป็นผลงานของนักทำหนังสมัครเล่นที่พยายามจะพูดถึงเรื่องราวระดับมนุษยชาติ การถ่ายทำก็เลียนแบบหนังมหากาพย์ของอเมริกัน" แต่ต่อมาหลังการศึกษาอย่างละเอียดพบว่า เปี่ยมไปด้วยคุณค่าอย่างหลากหลายทางด้านศิลปะ ประวัติศาสตร์ ประเพณี วัฒนธรรมและคุณธรรม และต่อมาในวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2550 องค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) สำนักงานใหญ่ ณ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส มีมติมอบรางวัลเฟลลินี (The Fellini Silver Medal Award) เหรียญเงินเพื่อเชิดชูเกียรติผู้กำกับและองค์กรสร้างสรรค์ผลงานอนุรักษ์ศิลปะภาพยนตร์ให้แก่หอภาพยนตร์แห่งชาติ กรมศิลปากร[20]

ในเนื้อเรื่องมีคำพูด การแสดงออก และการกระทำของตัวละครที่อาจไม่เป็นไปตามระเบียบแบบแผนไทยหรือไม่ถูกต้องตรงตามข้อเท็จจริงในประวัติศาสตร์หลายประการ เช่น การยึดถือปฏิทินสุริยคติให้ปีหนึ่งมี 365 วัน สนธิสัญญาและพิธีการทูตระหว่างประเทศเกี่ยวกับสงคราม การกล่าวถึงเส้นเขตแดนที่แน่นอนระหว่างอยุธยาและหงสา การดำเนินเรื่องโดยสมุหราชมณเฑียรเป็นตัวละครสำคัญ การยืนเข้าเฝ้า การประท้วง (หรือ strike ตามต้นฉบับภาษาอังกฤษ) รวมถึงทฤษฎีที่ว่าคนไทยมาจากเทือกเขายูนนาน ฯลฯ ด้วยเหตุที่ว่าต้นฉบับเรื่องนี้เขียนเป็นภาษาอังกฤษ เพื่อสื่อสารแก่ชาวต่างชาติเป็นสำคัญ โดยมีผู้เขียนประพันธ์เรื่องนี้ขึ้นในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง[19]