สตาญิสวัฟ เอากุสตุส ปอญาตอฟสกี หรือทรงเป็นที่รู้จักหลังขึ้นครองราชย์ในพระนาม พระเจ้าสตาญิสวัฟที่ 2 เอากุสตุส (โปแลนด์: Stanisław August Poniatowski; พระนามเดิม: Stanisław Antoni Poniatowski; 17 มกราคม พ.ศ. 2275–12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2341) ทรงเป็นพระมหากษัตริย์แห่งโปแลนด์ และ แกรนด์ดยุคแห่งลิทัวเนีย ครองราชย์ตั้งแต่ พ.ศ. 2307 จนถึง พ.ศ. 2338 และทรงเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลสุดท้ายแห่งเครือจักรภพโปแลนด์–ลิทัวเนียพระเจ้าสตาญิสวัฟที่ 2 ทรงมีพื้นเพมาจากตระกูลขุนนางผู้มีฐานะ ใน พ.ศ. 2298 ขณะมีพระชนม์มายุ 22 พรรษา[2] พระองค์ทรงได้ดำรงตำแหน่งนักการทูตประจำราชสำนักรัสเซีย และทรงมีความสัมพันธ์ฉันชูสาวกับแกรนด์ดัชเชสเยกาเจรีนา (ต่อมาคือจักรพรรดินีแคทเธอรีนที่ 2 แห่งรัสเซีย) ด้วยการสนับสนุนอย่างลับ ๆ จากพระนาง พระองค์จึงได้รับเลือก ให้เป็นพระมหากษัตริย์โปแลนด์โดยรัฐสภาในเดือนกันยายน พ.ศ. 2307[3][4][5]ภายหลังจาการเสด็จสวรรคตของพระเจ้าออกัสตัสที่ 3 พระองค์ทรงกระทำสิ่งที่เหนือความคาดหมาย กล่าวคือคือทรงพยายามปฏิรูปและเสริมสร้างความมั่นคงให้กับเครือจักรภพโปแลนด์–ลิทัวเนียที่มีดินแดนกว้างใหญ่แต่อ่อนแอ ความพยายามของพระองค์ก่อให้เกิดการต่อต้านจากประเทศเพื่อนบ้านอย่างปรัสเซีย รัสเซีย และออสเตรีย ซึ่งพยายามคงความอ่อนแอของเครือจักรภพเอาไว้ พระองค์ยังต้องเผชิญการต่อต้านภายในประเทศจากพวกอนุรักษนิยม ซึ่งเห็นว่าการปฏิรูปของพระองค์เป็นภัยคุกคามต่อสิทธิเสรีภาพที่มีมาแต่ครั้งโบราณและเอกสิทธิ์ ของพวกเขาที่ได้มาตั้งแต่หลายศตวรรษก่อน