ตำนาน ของ พระแทรกคำ

พระแทรกคำสร้างเมื่อใดไม่ปรากฏ เดิมอยู่เชียงใหม่ ภายหลังเมื่อพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชอัญเชิญพระแก้วมรกตจากเมืองเชียงใหม่ก็ได้อัญเชิญพระแทรกคำไปหลวงพระบางด้วย ครั้นเมื่อย้ายราชธานีไปที่เวียงจันทน์ในปี พ.ศ. 2103 ก็อัญเชิญพระแทรกคำไปไว้ที่นั่น พร้อมกับพระแก้วมรกต ต่อมาเมื่อเจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ขึ้นไปปราบเจ้าอนุวงศ์ในปี พ.ศ. 2369 จึงอัญเชิญ พระแทรกคำมาถวายพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระองค์ได้พระราชทานแก่พระยาราชมนตรีบริรักษ์ (ภู่) ให้เป็นพระประธานวัดคฤหบดีที่ท่านเป็นผู้สร้าง