พระแม่มนสาเทวี เทวีแห่งอสรพิษ พระธิดาของพระศิวะกับพระแม่คงคา มีตาที่ 3 เหมือนพระศิวะ โดยพระองค์นั้นเป็นเทพแห่งงูและนาค ซึ่งพระแม่นั้นมีเทวลักษณะเป็นเทพธิดางดงามและมักจะมีงูพันตามตัว ที่คอ ที่แขนเป็นต้น พระแม่ทรงมีพาหนะเป็นห่านขาว บางตำนานกล่าวว่าพระแม่มนสาเทวี กับ พระยามีหรือยมุนา บุตรีแห่งพระศิวะกับพระแม่คงคาเป็นองค์เดียวกันพระแม่มนสามีเรื่องเล่าการกำเนิดหลายตำนานเช่น บางตำนานว่าเป็นธิดาของพระศิวะโดยมิได้กล่าวว่ากับพระชายาองค์ใด อีกตำนานก็ว่าเป็นพระบุตรีแห่งฤษีกัศยปะเทพบิดรกับพระแม่กัทรุ (มารดาแห่งนาค) พระแม่จึงเท่ากับเป็นพระน้องนางแห่งอนันตนาคราชและนาคต่างๆ พระแม่มนสาเป็นพระชายาแห่งฤษีนามว่า"ชรัศการุ" และทรงมีพระโอรสนามว่า "อาศติกะ"