ภาษาอาหรับเอเชียกลาง (Central Asian Arabic) เป็นสำเนียงของ
ภาษาอาหรับที่ใช้พูดใน
อุซเบกิสถานและ
ทาจิกิสถาน ปัจจุบันเป็นภาษาที่ใกล้ตายแล้ว เคยใช้พูดระหว่างชุมชน
ชาวอาหรับและเผ่าต่างๆใน
เอเชียกลาง ที่อยู่ใน
ซามาร์คันด์ บูคารา กิซกวาดัรยา สุรคันดัรยา (ปัจจุบันอยู่ในอุซเบกิสถาน) และคัตลอน (ปัจจุบันอยู่ในทาจิกิสถาน) รวมไปถึง
อัฟกานิสถานการอพยพเข้าสู่เอเชียกลางของชาวอาหรับครั้งแรกเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 13 ซึ่งเป็นช่วงที่มีการแพร่ขยายของ
ศาสนาอิสลามภาษาอาหรับกลายเป็นภาษาทั่วไปทางด้านวิทยาศาสตร์และวรรณคดีอย่างรวดเร็วด้วยอิทธิพลของศาสนาอิสลาม ชาวอาหรับในเอเชียกลางส่วนใหญ่จะแยกตัวอยู่อย่างโดดเดี่วและไม่แต่งงานข้ามเผ่า ทำให้ภาษาของพวกเขายังคงอยู่มาจนถึงพุทธศตวรรษที่ 25 เมื่อราว พ.ศ. 2423 ชาวอาหรับส่วนใหญ่อพยพจากบริเวณที่เป็นประเทศอุซเบกิสถานและทาจิกิสถานในปัจจุบันไปยังภาคเหนือของอัฟกานิสถาน ซึ่งเป็นผลมาจากการรุกรานของ
รัสเซีย ชาวอาหรับเหล่านี้ ปัจจุบันไม่พูดภาษาอาหรับแต่หันมาพูด
ภาษาดารีหรือ
ภาษาอุซเบก.
[1]ในยุคที่ได้รับอิทธิพลจาก
โซเวียต โดยชาวอาหรับเหล่านี้ปรับตัวให้เข้ากับชาวพื้นเมืองมากขึ้น เมื่อ พ.ศ. 2502 พบว่าชาวอาหรับเพียง 34%ที่ยังถือว่าภาษาอาหรับเป็นภาษาแม่ ส่วนใหญ่ถือว่าตนใช้ภาษาอุซเบกหรือ
ภาษาทาจิกเป็นภาษาแม่ปัจจุบัน ภาษาอาหรับเอเชียกลางที่ได้รับอิทธิพลจากภาษาท้องถิ่นมากทั้งทางด้านสัทวิทยา คำศัพท์และการเรียงประโยค ยังเหลือผู้พูดเพียง 5 หมู่บ้านในอุซเบกิสถาน แบ่งได้เป็น 2 สำเนียงคือ สำเนียงบูคาเรีย ได้รับอิทธิพลจากภาษาทาจิก และสำเนียงกวาซกาดาร์ยาวี ได้รับอิทธิพลจาก
ภาษากลุ่มเตอร์กิก ทั้งสองสำเนียงนี้ไม่เข้าใจซึ่งกันและกัน
[2] ในทาจิกิสถาน มีผู้พูดภาษาอาหรับเอเชียกลาง 35.7% ของชาวอาหรับทั้งหมด ส่วนใหญ่หันไปพูดภาษาทาจิก
[3]