ไวยากรณ์ ของ ภาษาอิดอ

คำศัพท์ในภาษาอิดอส่วนมากสร้างขึ้นจากรากศัพท์ และไวยากรณ์ก็ได้ดัดแปลงมาจากภาษาเอสเปรันโต ไวยากรณ์ในภาษาอิดอไม่มีข้อยกเว้น ซึ่งแตกต่างจากภาษาธรรมชาติ

เปรียบเทียบไวยากรณ์ระหว่างภาษาอิดอ ภาษาเอสเปรันโตและภาษาอังกฤษ

ชนิดของคำภาษาอิดอภาษาเอสเปรันโตภาษาอังกฤษ
คำนามเอกพจน์ -o (libro)-o (libro)book
คำนามพหูพจน์-i (libri)-oj (libroj)books
คุณศัพท์-a (varma)-a (varma)warm
วิเศษณ์-e (varme)-e (varme)warmly
กริยาปัจจุบันกาลแท้-ar (irar)-i (iri)to go
กริยาอดีตกาลแท้-ir (irir)to have gone
กริยาอนาคตกาลแท้-or (iror)to be going to go
กริยาปัจจุบันกาล-as (iras)-as (iras)go, goes
กริยาอดีตกาล-is (iris)-is (iris)went
กริยาอนาคตกาล-os (iros)-os (iros)will go
คำสั่ง-ez (irez)-u (iru)go!
เงื่อนไข-us (irus)-us (irus)would go

โครงสร้างประโยค

ลำดับโครงสร้างประโยคในภาษาอิดอเป็นเช่นเดียวกับในภาษาอังกฤษ เช่น ในประโยค "ฉันมีหนังสือสีน้ำเงิน" ใช้คำว่า "Me havas la blua libro" ซึ่งมีความหมายตรงกับในภาษาอังกฤษว่า "I have the blue book" ตามลำดับคำต่อคำ อย่างไรก็ตาม โครงสร้างประโยคในภาษาอิดอมีข้อแตกต่างจากในภาษาอังกฤษดังนี้

  • คำคุณศัพท์สามารถเขียนไว้ก่อนคำนามตามแบบภาษาอังกฤษ หรือหลังคำนามตามแบบภาษาฝรั่งเศสก็ได้ เช่น สามารถเขียนได้ทั้ง "Me havas la blua libro" และ "Me havas la libro blua"
  • สามารถเติม n หลังกรรมในประโยคที่ขึ้นต้นด้วยกรรมได้เพื่อให้มีความชัดเจนยิ่งขึ้น ในกรณีที่ประโยคมีความหมายไม่ชัดเจนว่าคำนามคำใดเป็นกรรมของประโยค เช่น "La blua libron me havas "

การสร้างประโยคปฏิเสธสามารถสร้างได้โดยการเติมคำว่า ne ไว้ข้างหน้ากริยา เช่น "Me ne havas libro" แปลว่า "ฉันไม่มีหนังสือ"

การสร้างประโยคคำถามสามารถสร้างได้โดยการเติมคำว่า ka ไว้ข้างหน้าประโยค เช่น "Ka me havas libro?" แปลว่า "ฉันมีหนังสือหรือไม่?" และยังสามารถเติมคำว่า ka ไว้หน้าคำนามเพื่อสร้างเป็นประโยคคำถามได้ เช่น "Ka Mark?" อาจหมายความว่า "คุณคือมาร์กใช่ไหม?" หรือ "นั่นคือมาร์กใช้ไหม?" หรือ "หมายความว่ามาร์กใช่ไหม?" ก็ได้

สรรพนาม

เอกพจน์พหูพจน์ไม่เจาะจง
บุรุษที่ 1บุรุษที่ 2บุรุษที่ 3บุรุษที่ 1บุรุษที่ 2บุรุษที่ 3
ไม่เป็นทางการเป็นทางการเพศชายเพศหญิงสัตว์และสิ่งของโดยรวมเพศชายเพศหญิงสัตว์และสิ่งของโดยรวม
ภาษาอิดอmetuvuil (u)el (u)ol (u)luniviilieliolilion (u)
ภาษาเอสเปรันโตmici¹vi¹liŝiĝiĝi²nivi   ilioni
ภาษาอังกฤษIthou/youyouhesheithe/she/itweyou   theyone

คำศัพท์

คำศัพท์ในภาษาอิดอได้ดัดแปลงมาจากรากศัพท์ซึ่งเป็นคำศัพท์ในภาษาต่าง ๆ โดยได้เลือกนำรากศัพท์มาจากภาษาที่ให้ความสะดวกต่อผู้พูดมากที่สุด จากการสำรวจพบว่า คำศัพท์พื้นฐานในภาษาอิดอจำนวน 5,371 คำ ได้นำมาจากคำศัพท์ในภาษาอังกฤษ ฝรั่งเศส สเปน เยอรมัน รัสเซีย และอิตาลี ดังนี้[2]

  • ภาษาฝรั่งเศส 4,880 คำ (91%)
  • ภาษาอิตาลี 4,454 คำ (83%)
  • ภาษาสเปน 4,237 คำ (79%)
  • ภาษาอังกฤษ 4,219 คำ (79%)
  • ภาษาเยอรมัน 3,302 คำ (61%)
  • ภาษารัสเซีย 2,821 คำ (52%)

โดยบางคำอาจมาจากรากศัพท์ของคำในหลายภาษา ดังนี้

  • 2,024 คำ (38%) นำมาจากรากศัพท์ของ 6 ภาษา
  • 942 คำ (17%) นำมาจากรากศัพท์ของ 5 ภาษา
  • 1,111 คำ (21%) นำมาจากรากศัพท์ของ 4 ภาษา
  • 585 คำ (11%) นำมาจากรากศัพท์ของ 3 ภาษา
  • 454 คำ (8%) นำมาจากรากศัพท์ของ 2 ภาษา
  • 255 คำ (5%) นำมาจากรากศัพท์ของ 1 ภาษา

เปรียบเทียบคำศัพท์ในภาษาอิดอและภาษาอื่น ๆ

ภาษาอิดอคำแปลภาษาอังกฤษภาษาอิตาลีภาษาฝรั่งเศสภาษาเยอรมันภาษารัสเซียภาษาสเปน
bonaดีgood ("bonus")buonobongut ("Bonus")khoroshiy (dobriy)bueno
donarให้, บริจาคgive ("donate")dare ("donare")donnergebendaritdar, donar
filtrarเครื่องกรองfilterfiltrarefiltrerfilternfiltrovatfiltrar
gardenoสวนgardengiardinojardinGartenogorodjardín
kavaloม้าhorse ("cavalry")cavallochevalPferd ("Kavallerie")kobylacaballo
maroทะเลsea ("marine")maremerMeermoremar
nacionoชาติnationnazionenationNationnatsijanación
studiarเรียนstudystudiareétudierstudierenizuchat, shtudirovatestudiar
yunaเด็กyoung ("juvenile")giovanejeunejungyunyijoven

แหล่งที่มา

WikiPedia: ภาษาอิดอ http://www.geocities.com/Athens/Forum/5037/Hist.ht... http://www.geocities.com/Athens/Forum/5037/PALih.h... http://www.europa.idolinguo.com/Francia/Idorenkont... http://www.europa.idolinguo.com/Germania/Idokonfer... http://www.europa.idolinguo.com/Germania/Idorenkon... http://www.europa.idolinguo.com/Polonia/krakow2002... http://www.europa.idolinguo.com/Ukrainia/Idorenkon... http://www.langmaker.com/outpost/ido.htm http://www.ido.li/Idorenkontro2007/ http://www.nefkom.net/frank.kasper/konf2001.htm