ระบบการเขียน ของ ภาษาโซ่_(ทะวืง)

ตัวเขียนภาษาโซ่ (ทะวืง) อักษรไทยตามที่คณะกรรมการจัดทำระบบเขียนภาษาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ด้วยอักษรไทย สำนักงานราชบัณฑิตยสภา ได้กำหนดไว้ มีดังนี้

พยัญชนะ
อักษรไทยเสียงตัวอย่างคำความหมาย
ก/k/กาไก่
เล็กเหล้ก
ค/kʰ/แค้จระเข้
ง/ŋ/งัววัว
ทั่งไม้
จ/c/จ้อหมา
ซ/s/ซีมือ
กุซไฟ
ญ/ɲ/ญีมหัวใจ
ด/d/โดกเรือ
/t/ (เมื่อเป็นพยัญชนะท้าย)แป้ดปลูก
ต/t/ (เมื่อเป็นพยัญชนะต้น)ตื้ยถ้วยชาม
ท/tʰ/ท็องกระสอบ
น/n/เนิ้ดคอ
กู้นหมู
บ/b/โบนกฮูก
/p/ (เมื่อเป็นพยัญชนะท้าย)จุบกีดขวาง (ใช้กับต้นไม้)
ป/p/ (เมื่อเป็นพยัญชนะต้น)โปงดอกไม้
พ/pʰ/เพียงฟางข้าว
ม/m/มัดนัยน์ตา
เปมพระจันทร์
ย/j/โยงเยงจักรยาน
นืยอยู่
ล/l/ลุกงู
ว/w/ว้องหม้อ
อ้าวเสื้อ
อ/ʔ/ (เมื่อเป็นพยัญชนะต้น)อุฮบ้าน
ฮ/h/ฮ็อกคางคก
ติฮหนอน
ไม่มีรูป/ʔ/ (เมื่อเป็นพยัญชนะท้าย)ฮุรู้
สระ
อักษรไทยเสียงตัวอย่างคำความหมาย
–ะ/a/ (เมื่อออกเสียงสั้น ไม่มีพยัญชนะท้าย
และอยู่ในคำหลายพยางค์ หรือเมื่อมีพยัญชนะท้ายเป็น /ʔ/)		ตะลู้นไข่
นะมัน (สรรพนาม)
–ั/a/ (เมื่อออกเสียงสั้นและมีพยัญชนะท้ายอื่น)บังหน่อไม้
–า/a/ (เมื่อไม่มีพยัญชนะท้ายหรือเมื่อออกเสียงยาว)กาไก่
จ้าวข้าวสุก
–ิ/i/ (เมื่อออกเสียงสั้น)ติฮหนอน
–ี/i/ (เมื่อไม่มีพยัญชนะท้ายหรือเมื่อออกเสียงยาว)ตีไป
จีงเท้า
–ึ/ɨ/ (เมื่อออกเสียงสั้น)บึฮเปิด
–ือ/ɨ/ (เมื่อไม่มีพยัญชนะท้าย)จือจำ
–ื/ɨ/ (เมื่อออกเสียงยาวและมีพยัญชนะท้าย)ฮืดบุหรี่
–ุ/u/ (เมื่อออกเสียงสั้น)ตุ่ฮถั่ว
–ู/u/ (เมื่อไม่มีพยัญชนะท้ายหรือเมื่อออกเสียงยาว)ทูลึก
กู้นหมู
เ–ะ/e/ (เมื่อออกเสียงสั้นและมีพยัญชนะท้ายเป็น /ʔ/)เตะเตะ
เ–็/e/ (เมื่อออกเสียงสั้นและมีพยัญชนะท้ายอื่น)เล็กเหล็ก
เ–/e/ (เมื่อออกเสียงยาว)เปมพระจันทร์
แ–ะ/ɛ/ (เมื่อออกเสียงสั้นและมีพยัญชนะท้ายเป็น /ʔ/)กะแทะเกวียน
แ–็/ɛ/ (เมื่อออกเสียงสั้นและมีพยัญชนะท้ายอื่น)แล็ฮเป็น
แ–/ɛ/ (เมื่อไม่มีพยัญชนะท้ายหรือเมื่อออกเสียงยาว)แอมี
แก้นมด, เอว
โ–ะ/o/ (เมื่อออกเสียงสั้นและมีพยัญชนะท้ายเป็น /ʔ/)กะโปะกะลา
โ–็/o/ (เมื่อออกเสียงสั้นและมีพยัญชนะท้ายเป็น /h/ หรือ /w/)โก็ฮคำ
โท็วแก, มึง
โ–ะ (ลดรูป)/o/ (เมื่อออกเสียงสั้นและมีพยัญชนะท้ายอื่น)กนคน
โ–/o/ (เมื่อไม่มีพยัญชนะท้ายหรือเมื่อออกเสียงยาว)อะโก้ข้าวสาร
โองช้าง
เ–าะ/ɔ/ (เมื่อออกเสียงสั้นและมีพยัญชนะท้ายเป็น /ʔ/)ซะเลาะทิ่ม, ตำ
–็อ/ɔ/ (เมื่อออกเสียงสั้นและมีพยัญชนะท้ายอื่น)ญ็อซตั๊กแตนตำข้าว
–อ/ɔ/ (เมื่อไม่มีพยัญชนะท้ายหรือเมื่อออกเสียงยาว)ดอลิง
อองต่อ (แมลง)
เ–อะ/ə/ (เมื่อมีพยัญชนะท้ายเป็น /ʔ/)เออะนินทา
เ–อ/ə/ (เมื่อไม่มีพยัญชนะท้าย)เก้อใกล้
เ–ิ/ə/ (เมื่อมีพยัญชนะท้ายอื่น)เนิ้ดคอ
เ–อฺ/ʌ/เว้อฺบ้า
เ–า/aw/เจ้าเรา
เ–ีย/ia/เยียนปลาไหล
–ัว/ua/ (เมื่อไม่มีพยัญชนะท้าย)กั้วผึ้ง
–ว–/ua/ (เมื่อมีพยัญชนะท้าย)อะยวงชวน
  • การเลือกใช้รูปสระสั้นหรือยาวเป็นไปตามการออกเสียงของเจ้าของภาษา
    ซึ่งไม่สามารถระบุเงื่อนไขการเกิดเสียงสั้นและยาวได้[5]
ลักษณะน้ำเสียง
อักษรไทยลักษณะน้ำเสียงตัวอย่างคำความหมาย
ไม่มีรูปปกติกาไก่
แกนแตงกวา
–่ทุ้มต่ำทั่งไม้
ฮ่านห่าน
–้สูงบีบก้าปลา
โก้นครกตำข้าว