พลตรี พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรรณไวทยากร กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ เป็นผู้ทรงบัญญัติคำว่า "ภูมิลำเนา" ขึ้นใช้แทน "domicile" ในภาษาอังกฤษ[2] คำ "ภูมิลำเนา" นั้นเป็นคำประสมระหว่างคำ "ภูมิ" จากภาษาสันสกฤต หมายความว่า แผ่นดิน หรือที่ดิน กับคำ "ลำเนา" จากภาษาเขมร อันหมายความว่า แนว แถว แถบ หรือ ถิ่น[3] คำ "ลำเนา" นั้นในภาษาเขมรอ่านว่า "ลุม-เนิว"[2]

อันที่จริง คำว่า "ภูมิลำเนา" (พูมลำเนา) มิใช่คำสมาส จึงมิต้องอ่านออกเสียงเชื่อมเป็น พูมิลำเนา แต่คนทั่วไปนิยมออกเสียงอย่างหลังเพื่อความไพเราะ ราชบัณฑิตยสถานจึงอนุโลมให้อ่านคำนี้ได้ทั้งว่า พูมลำเนา และ พูมิลำเนา[2]