มานานังกัล (อังกฤษ: Manananggal) คือผีหรือปีศาจชนิดหนึ่ง ตามความเชื่อของชาวฟิลิปปินส์ เป็นผีดูดเลือดหรือแวมไพร์อย่างหนึ่ง บางครั้งอาจสับสนกับอัสวังหรือวัก-วัก ซึ่งเป็นผีดูดเลือดที่น่ากลัวอย่างหนึ่งของฟิลิปปินส์มานานังกัล เป็นผู้หญิงที่มีรูปร่างหน้าตาสวย มีปีกคล้ายค้างคาวขนาดใหญ่อยู่ด้านหลัง ใช้สำหรับบินโฉบดูดเลือดเหยื่อ โดยศัพท์คำว่า "มานานังกัล" (manananggal) มาจากภาษาตากาล็อกคำว่า tanggal (คำเดียวกับคำว่า tanggal ในภาษามลายู) หมายถึง "ถอด" หรือ "แยก" อันหมายถึง สามารถถอดร่างหรือแยกตัวออกมาโดยไม่ตาย คล้ายกับกระสือตามความเชื่อของไทย[1][2][3]มานานังกัล นอกจากจะดูดเลือดมนุษย์แล้ว ยังชอบที่จะล่าเอาตัวอ่อนหรือทารกในครรภ์ผู้หญิงที่กำลังตั้งท้องอยู่ด้วย ด้วยการใช้ลิ้นยาว ๆ ตวัดลากออกมากินขณะผู้หญิงคนนั้นหลับอยู่ [2]และยังชอบกินหัวใจเด็กรวมถึงพ่นของเหลวใส่ปากของผู้หญิงตั้งท้องเพื่อทำลายเด็กในท้องด้วย และยังชอบกินลูกไก่ ความเชื่อเรื่องมานานังเกลกระจายไปทั่วฟิลิปปินส์ โดยเฉพาะในภูมิภาควิซายัน มีความเชื่อว่ามานานังเกลกลัวกระเทียม หากแขวนกระเทียมไว้ที่ประตูหรือหน้าต่างบ้านจะช่วยป้องกันมานานังกัลได้ และมานานังกัลยังกลัวเกลือ หากนำเกลือมาโรยไว้ที่ ๆ พักของมานานังเกลหรือที่ลำตัวท่อนล่างที่ตัดขาดออกจากกัน จะทำให้มานานังกัลต่อตัวไม่ได้ และเมื่อดวงอาทิตย์ขึ้นมานานังกัลก็จะตายเหมือนเช่นผีดูดเลือดหรือแวมไพร์ชนิดอื่น[4]เรื่องราวของมานานังกัล รวมถึงอัสวังได้ถูกสร้างเป็นภาพยนตร์ตามวัฒนธรรมร่วมสมัยในหลายครั้ง หลายเรื่อง เช่น Manananggal ในปี ค.ศ. 1927 ภาพยนตร์เงียบ และเป็นภาพยนตร์สยองขวัญเรื่องแรกของฟิลิปปินส์[5][6] หรือ Manananggal vs. Mangkukulam ในปี ค.ศ. 1960[7][5][7]