รัฐกลันตัน

ชุมชนชาวไทยในรัฐกลันตันมีมากในเขตตุมปัต โกตาบาห์รู ปาซีร์มัส ปาซีร์ปูเตะห์ บาเจาะ ตาเนาะแมเราะ และเบอสุต ซึ่งชาวไทยในรัฐกลันตันสามารถพูดภาษาเจ๊ะเหซึ่งเป็นภาษาถิ่นเดียวกับที่พูดในบางส่วนของจังหวัดปัตตานี และจังหวัดนราธิวาส โดยมีเพียงแม่น้ำโก-ลกที่ขีดเส้นแบ่งเขตระหว่างไทยและมาเลเซียเท่านั้น และชาวไทยกลุ่มนี้ยังรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีของไทยเอาไว้อยู่ โดยในเมืองตุมปัตจะมีวัดไทยตั้งอยู่ไม่น้อย ได้แก่วัดพิกุลทองวราราม วัดมัชฌิมาราม และวัดโพธิวิหาร ชุมชนคนไทยที่พานพบชื่อหมู่บ้านส่วนใหญ่ยังคงมีชื่อเป็นภาษาไทย และที่สำคัญภายในบ้านมักปรากฏพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระบรมราชินี และพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ประดับ ในรัฐกลันตันมีมากกว่า 15 หมู่บ้าน เช่น บ้านยุงเกา เป็นต้น

รัฐเกอดะฮ์และปะลิส

ชุมชนชาวไทยพุทธในรัฐเกอดะฮ์นั้นมีกระจายทั่วไปในรัฐทั้ง 7 อำเภอ มีหมู่บ้านคนไทยอยู่ 53 หมู่บ้าน มีวัด 34 วัด มีสำนักสงฆ์อยู่ 8 สำนัก และมีคนไทยอาศัยอยู่ไม่ต่ำกว่า 30,000 คน คนเชื้อสายไทยที่นี่ส่วนใหญ่จะประกอบอาชีพทำนา ทำสวนยางพารา และเพาะปลูกพืชผัก และต่างพูดภาษาไทยถิ่นใต้ เด็กส่วนใหญ่จะเรียนภาษาไทยที่วัด โดยจะมีพระภิกษุ หรืออาสาสมัครชาวไทยเป็นครูสอนให้อ่านออกเขียนได้ โดยจะมีองค์กรและกลุ่มคนไทยที่พยายามฟื้นฟูและอนุรักษ์การเรียนการสอนภาษาไทยขึ้นในวัดไทย เพื่อให้เรียนรู้และเข้าในหลักธรรมในพระพุทธศาสนา โดยปัจจุบันพบว่ามีเด็กหนุ่มสาวสนใจเรียนรู้และสอบธรรมศึกษากันอย่างแพร่หลาย ชุมชนของชาวไทยในไทรบุรีได้แก่ บ้านลำป่า บ้านหนุน บ้านทุ่งควาย (ปาดังเกอเบา) บ้านปลายละไม (ติติอาการ์) บ้านไม้สน อำเภอเปินดัง บ้านลาแหล บ้านคลองใหม่ อำเภอกุบังปาสู บ้านประดู่ บ้านนาข่า บ้านลำดิน อำเภอปาดังเตอรัป บ้านจันทร์หอม บ้านกาไหล อำเภอเซะ บ้านคลองช้าง บ้านสระหลวง อำเภอกัวลามูดา บ้านวัด บ้านน่านทาล บ้านทุ่งสยาม (บางกัง) อำเภอบาลิง

นอกจากนี้ยังมีหมู่ชาวมาเลเซียเชื้อสายไทยในรัฐปะลิส ซึ่งในรัฐปะลิสเองก็มีวัดและการสอนศาสนาและภาษาไทยแก่เด็ก ๆ หมู่บ้านที่สำคัญ ได้แก่ บ้านควนมูสัง บ้านยาหวี บ้านตาน้ำ บ้านควนขนุน เป็นต้น

รัฐเปรัก

รัฐเปรัก มีหมู่บ้านของคนไทยอยู่ 4 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านตาเซ๊ะ บ้านน้ำไทร บ้านปลง และบ้านควนสู โดยหมู่บ้านเหล่านี้ตั้งอยู่ในตำบลเปิงกาลันฮูลู อำเภอฮูลูเปรัก รัฐเปรัก ทั้ง 4 หมู่บ้านมีคนไทยอาศัยอยู่ 349 ครัวเรือน รวมประชากร 2,080 คน คิดเป็นร้อยละ 95ประชาชนกลุ่มนี้อาศัยตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย จนถึงทวด ในที่นี้จะห่างจากอำเภอเบตง จังหวัดยะลา เพียงแค่ 14 กิโลเมตรเท่านั้นเอง ส่วนใหญ่พูดภาษาไทยถิ่นใต้ และประกอบอาชีพสวนยางพารา มีกลุ่มทำนาข้าว และยังมีคนไทยบางส่วนรับราชการก็มี คนไทยในเปรักกลุ่มนี้ ส่วนใหญ่มีพื้นเพทางจังหวัดสงขลาถึงร้อยละ 90 นอกนั้นเป็นกลุ่มที่มาจากจังหวัดพัทลุง และจังหวัดนครศรีธรรมราช ชาวไทยที่นี่มีศูนย์จิตใจอยู่ที่วัดอินทราวาส ที่ตาเซ๊ะ ที่นี่ยังมีการจัดประเพณีของไทยอย่าง ประเพณีสงกรานต์ที่จัดกันเป็นระยะเวลามากกว่า 30 ปีแล้ว โดยในงานยังมีการประกวดนางนพมาศ มีการรำมโนราห์ และยังมีการแสดงกลองยาวอีกด้วย คนเชื้อสายไทยที่นี่ยังใช้นามสกุลไทย และเมื่อมีวันหยุดยาวก็จะข้ามมาหาญาติในฝั่งไทย[8]

เกาะลังกาวี

คนไทยบนเกาะลังกาวี เป็นคนไทยที่อพยพจากจังหวัดสตูล ซึ่งเป็นชาวไทยมุสลิมจากอำเภอละงู ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพประมง บางคนทำทำนา และการเกษตรอื่นๆ ชุมชนของชาวไทยกลุ่มนี่ส่วนมากอยู่ที่เขตกัวห์ (Kuah) ทางตะวันตกเฉียงใต้ของเกาะ ส่วนมากตั้งถิ่นฐานอยู่ที่อ่าวตะโละเอวา (Taluk Ewa) อ่าวปันไตปาซีร์ฮิตัม (Pamtai Pasir Hitam) และแหลมตันหยงรู (Tangung Rhu) บริเวณนี้ชาวไทยยังนิยมพูดภาษาไทยกันอยู่ในชีวิตประจำวัน อย่างที่ท่านเจ้าคุณพระยาศราภัยพิพัฒ และพวกเคยพบชาวบ้านคนหนึ่งพูดภาษาไทย เพราะมีบรรพบุรุษเป็นคนไทย นอกจากคนกลุ่มนี้แล้ว ยังมีชาวไทยที่อพยพไปทีหลังอย่างกลุ่มผู้ที่เข้ามาประกอบอาชีพในลังกาวีซึ่งก็มีจำนวนไม่น้อย

นอกจากนี้ยังมีชุมชนชาวมาเลเซียเชื้อสายไทยกระจัดกระจายอยู่ทั่วไปในประเทศมาเลเซีย อย่างในรัฐปีนัง (เกาะหมากในอดีต) ซึ่งเป็นที่ตั้งของวัดไชยมังคลาราม มีคนเชื้อสายไทยในอำเภอเบอสุต (Besut) ในรัฐตรังกานู ในอดีตรัฐปะหังก็มีประวัติว่ามีชาวไทยมาเป็นเจ้าเมืองด้วยในอดีต มีคนเชื้อสายไทยบ้างในรัฐสลังงอห์ และในเมืองหลวงกัวลาลัมเปอร์ ซึ่งทุกชุมชนก็จะมีวัดไทยปรากฏอยู่และเป็นศูนย์รวมจิตวิญญาณของชาวพุทธ นอกจากกลุ่มชาวไทยพุทธแล้ว ยังมีกลุ่มชาวไทยมุสลิมอีกกลุ่มที่เรียกว่า ซัมซัม (Samsam) ซึ่งมีเชื้อสายไทยแต่นับถือศาสนาอิสลาม[9]