ศูนย์ภูมิรักษ์ธรรมชาติอยู่ภายใต้มูลนิธิชัยพัฒนา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้จัดซื้อที่ดินผืนนี้ จำนวน 14 ไร่ 2 งาน 18 ตารางวา เมื่อวันที่ 21 ธันวาคม พ.ศ. 2532 สมาคมนักเรียนเก่าวชิราวุธวิทยาลัยในพระบรมราชูปถัมภ์ เห็นสมควรที่จะได้รับใช้เบื้องยุคลบาท เผยแพร่แนวพระราชดำริให้กว้างขวางและลึกซึ้งออกไป ในกิจกรรมที่จะเข้าถึงสาธารณชนจำนวนมากได้ จึงขออนุญาตจากมูลนิธิชัยพัฒนา ใช้ที่ดินเป็นที่รวบรวมข้อมูลและมีกิจกรรมที่แสดงให้เห็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่เป็นรูปธรรมชัดเจน เกิดเป็น "โครงการศูนย์นันทนาการบริหารทรัพยากรธรรมชาติ" เพื่อเสนอแนวคิด และทฤษฎีการพัฒนาในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชด้านการเกษตร ปศุสัตว์ สิ่งแวดล้อม และพลังงาน ตลอดจนการสาธิตความเป็นอยู่วิถีไทยด้วยเทคโนโลยีที่เหมาะสม อีกทั้งยังจัดกิจกรรมต่าง ๆ ให้ประชาชน นักเรียน นักศึกษา ที่คาดว่าจะมาท่องเที่ยวโครงการเขื่อนคลองท่าด่าน ที่จะแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2547 สมาคมฯ ได้รับพระราชทานพระราชานุญาตจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี องค์ประธานมูลนิธิชัยพัฒนา เมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2545 ให้ดำเนินการตามที่เสนอ โดยการก่อสร้างอาคารต่าง ๆ ประกอบด้วยอาคารนิทรรศการ ต้อนรับนักท่องเที่ยว อาคารห้องประชุม ร้านค้า และลานนิทรรศการ เป็นต้น

โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานชื่อโครงการว่า "ศูนย์ภูมิรักษ์ธรรมชาติ" เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม 2545 และเมื่อวันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2551 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ได้เสด็จรับมอบศูนย์ภูมิรักษ์ธรรมชาติจากสมาคมนักเรียนเก่าวชิราวุธวิทยาลัยพร้อมเปิดศูนย์ภูมิรักษ์ธรรมชาติอย่างเป็นทางการ ปัจจุบันมีนายปัญญา ปุลิเวคินทร์ ดำรงตำแหน่ง หัวหน้าศูนย์ภูมิรักษ์ธรรมชาติ

บุคลากรภายในศูนย์

ศูนย์ภูมิรักษ์ธรรมชาติ มีวิทยากรในการบรรยายให้ความรู้ในปัจจุบัน คือ

• นายปัญญา ปุลิเวคินทร์ หัวหน้าศูนย์ภูมิรักษ์ธรรมชาติ
• นางสาวขนิษฐา ขันชะลี หัวหน้าฝ่ายพัสดุ
• นางสาวกันหา โทมนตรี หัวหน้าฝ่ายโสตทัศนูปกรณ์
• นายตีรณ ศิลาลาย หัวหน้าฝ่ายฝึกอบรมและประชาสัมพันธ์
• นางสาวอันธิกา สโมสร ธุรการ/ผู้ประสานงานศูนย์ภูมิรักษ์ธรรมชาติ