ยัน เอวังเกลิสตา ปูร์กิเญ เกิดเมื่อ ค.ศ. 1787 ที่เมืองเล็ก ๆ ในโบฮีเมีย (ปัจจุบันคือสาธารณรัฐเช็ก) เขาเรียนจบจากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยชาลส์ และต่อมาได้เป็นศาสตราจารย์ด้านสรีรวิทยา เขาเป็นผู้ค้นพบปรากฏการณ์เพอร์คินจี ซึ่งอธิบายว่าทำไมมนุษย์จึงมองเห็นสีแดงได้ลดลงเมื่อเทียบกับสีน้ำเงิน และตีพิมพ์ผลงาน 2 เล่ม คือ Observations and Experiments Investigating the Physiology of Senses และ New Subjective Reports about Vision ที่เป็นจุดเริ่มต้นของวิชาจิตวิทยาเชิงทดลอง

ปูร์กิเญเป็นหนึ่งในนักวิทยาศาสตร์ที่มีผลงานค้นพบหลายอย่าง ในปี ค.ศ. 1823 เขาเขียนวิทยานิพนธ์ที่ว่าด้วยลักษณะ 9 แบบของลายนิ้วมือ สิบปีต่อมา เขาก็ค้นพบต่อมเหงื่อ ต่อมาในปี ค.ศ. 1837 เขาก็ค้นพบเซลล์เพอร์คินจี ซึ่งเป็นเซลล์ประสาทขนาดใหญ่ที่มีเดนไดรต์หลายแขนงในซีรีเบลลัม และค้นพบเพอร์คินจีไฟเบอร์ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการส่งกระแสไฟฟ้าไปยังหัวใจห้องล่าง นอกจากนี้ เขายังค้นพบภาพสะท้อนเพอร์คินจี (Purkinje images) ซึ่งเป็นภาพสะท้อนของวัตถุที่เกิดจากโครงสร้างในดวงตา รวมถึงริเริ่มการใช้คำว่าพลาสมาและโพรโทพลาสซึม

ปูร์กิเญเสียชีวิตที่กรุงปราก เมื่อ ค.ศ. 1869 รวมอายุได้ 81 ปี[1]