เมนูนำทาง
รถโดยสารประจำทางในประเทศไทย
ในกรุงเทพและปริมณฑลให้บริการโดย องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) และบริษัทเอกชนอื่น ๆ มีหลายเส้นทางและหลายประเภท ส่วนในเขตต่างจังหวัดให้บริการโดย บริษัท ขนส่ง จำกัด (บขส.)
รถโดยสารประจำทางสายแรกของไทย คือ รถเมล์นายเลิศ โดยพระยาภักดีนรเศรษฐ (เลิศ เศรษฐบุตร) พ.ศ. 2450 นายเลิศทดลองกิจการรถเมล์ขั้นต้น โดยใช้ม้าลากรถโดยสารจากสะพานยศเส (กษัตริย์ศึก) ถึงประตูน้ำ จากนั้น พ.ศ. 2453 ได้สั่งรถบรรทุกยี่ห้อฟอร์ดจากต่างประเทศ และได้ขยับขยายเส้นทางวิ่งให้ไกลขึ้น คือจากประตูน้ำสระไปจนถึงบางลำพู (ประตูใหม่ตลาดยอด) รถเมล์ยุคแรกยาวประมาณ 1 ใน 3 ของรถเมล์ปัจจุบัน นั่งได้ 10 คน ตัวรถทาสีขาว มีเครื่องหมายกากบาทสีแดงในวงกลมแดง คนทั่วไปเรียกรถเมล์นี้ว่า รถเมล์ขาว[1] ภายหลังมีผู้ลงทุนกิจการรถเมล์ตามแบบนายเลิศเกิดขึ้นอีก 28 ราย ในพื้นที่กรุงเทพฯ และปริมณฑล มีรถเมล์ขาวทั้งสิ้น 800 คัน มีการกำหนดสายติดหน้ารถไว้ เช่น หลักเมือง-ถนนตก เป็นสายที่ 1 ก็มีเบอร์ 1 ติดหน้ารถ
ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2518 มีคำสั่งให้รวมรถโดยสารประจำทางทุกสายในกรุงเทพฯ มาเป็นบริษัทเดียวกัน เรียกว่า บริษัท มหานครขนส่ง จำกัด ดำเนินกิจการในรูปรัฐวิสาหกิจประเภทบริษัทจำกัด ต่อมาในสมัยรัฐบาลของหม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช ได้ออกพระราชกฤษฎีกาเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2519 จนเกิดองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ หรือ ขสมก. เป็นรัฐวิสาหกิจ[2]
นอกจากนี้ยังมีรถโดยสารของบริษัทเอกชนอื่นๆ ให้บริการควบคู่ไปด้วย โดยแบ่งเป็นรถร่วมบริการ ขสมก. และรถเอกชนที่อยู่ภายใต้การกำกับของกรมการขนส่งทางบก โดยมีผลสืบเนื่องจากการประชุมคณะรัฐมนตรีเมื่อวันอังคารที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2559 ที่ประชุมได้มีมติให้ยกเลิกมติ ครม. เมื่อวันที่ 11 มกราคม พ.ศ. 2526 และให้โอนการกำกับดูแลการเดินรถขนส่งสาธารณะจากองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพไปอยู่ภายใต้การกำกับของกรมการขนส่งทางบก ส่งผลให้ ขสมก. มีสถานะเป็นเพียงผู้เดินรถรายหนึ่งเท่านั้น[ต้องการอ้างอิง]
มีรถประจำทางที่ให้บริการโดย บริษัท กิตติสุนทร จำกัด (และบริษัทในเครือ) ให้บริการครอบคลุมพื้นที่จังหวัดปทุมธานี (ยกเว้นอำเภอหนองเสือ) จังหวัดนนทบุรี รวมทั้งพื้นที่บางส่วนของอำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม อำเภอบางปะอิน อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา รวมทั้งมีเส้นทางเดินรถในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ในฐานะรถร่วมบริการ ขสมก. อีกด้วย
บริษัท ธัญบุรีขนส่ง จำกัด ให้บริการในพื้นที่ อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี รวมทั้งพื้นที่บางส่วนของอำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก
บริษัท เทพอู่ทองขนส่ง จำกัด ให้บริการในพื้นที่ อำเภอคลองหลวง อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี รวมทั้งพื้นที่บางส่วนของอำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ต่อไปนี้คือรายชื่อรถประจำทางในจังหวัดปทุมธานี[3]
เคยมีรถประจำทางของบริษัทเอกชนที่ชาวพิษณุโลกนิยมเรียกกันว่า รถเมล์บ้านเรา (ปัจจุบันได้ยุติการให้บริการแล้ว)
ขอนแก่นซิตี้บัส (Khon Kaen City Bus) เริ่มให้บริการครั้งแรกเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2559 มีเส้นทางให้บริการทั้งสิ้น 3 สาย(ทั้งหมดใช้เลขสาย ปอ.24) ประกอบด้วย
อัตราค่าโดยสาร ผู้ใหญ่ 15 บาท เด็ก/นักเรียน 10 บาท ตลอดสาย[4]
บริษัท ภูเก็ตพัฒนาเมือง จำกัด (PCKD) ได้เปิดเดินรถโดยสาร ภูเก็ตสมาร์ทบัส โดยวิ่งระหว่าง ท่าอากาศยานภูเก็ต - หาดราไวย์ (ค่าโดยสารเริ่มตั้งแต่ 50 - 170 บาท)[5] ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน 2561 โดยการชำระค่าโดยสารต้องชำระด้วยบัตรแรบบิทเท่านั้น
บริษัท รีเจียนนอล ทรานซิท โคเปอร์เรชั่น จำกัด (RTC) ซึ่งเป็นกลุ่มทุนพัฒนาเมืองจังหวัดเชียงใหม่ ได้เปิดเดินรถโดยสารขนส่งมวลชน(เชียงใหม่สมาร์ทบัส) ดังนี้
หมายเหตุ ทุกสายเก็บค่าโดยสาร 20 บาทตลอดสาย[9] การชำระค่าโดยสารสามารถเลือกชำระด้วยเงินสด (จ่ายให้พนักงานขับรถ) หรือใช้บัตรแรบบิท
(ปัจจุบันรถโดยสาร RTC เชียงใหม่งดให้บริการชั่วคราว)
บริษัท ธนภณ 888 จำกัด ได้เปิดเดินรถโดยสาร เชียงรายซิตี้บัส โดยวิ่งระหว่าง ท่าอากาศยานแม่ฟ้าหลวง เชียงราย - สถานีขนส่งจังหวัดเชียงราย แห่งที่ 1 - สถานีขนส่งจังหวัดเชียงราย แห่งที่ 2 เปิดให้บริการตั้งแต่เดือนตุลาคม 2561 เก็บค่าโดยสาร 20 บาทตลอดสาย[10]
บริษัท อุดรธานีพัฒนาเมือง จำกัด เป็นผู้จัดหารถโดยสาร Smart Bus รถเมล์ปรับอากาศแบบชานต่ำ จำนวน 30 ที่นั่ง พร้อมระบบ Free WiFi, CCTV, GPS, APP สามารถเช็คตำแหน่งรถได้[11] ในโครงการอุดรซิตี้บัส จำนวน 3 เส้นทางประกอบด้วย
โดยเก็บอัตราค่าโดยสาร 20 บาทตลอดสาย
นายภาณุ แย้มศรี ผู้ว่าราชการจังหวัดนนทบุรี ได้จัดประชุมร่วมกับ การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.) และบริษัท รีเจียนนอล ทรานซิท คอร์เปอร์เรชั่น จำกัด (RTC) เกี่ยวกับการพัฒนาระบบรถโดยสารสมาร์ทบัสของจังหวัดนนทบุรีเพื่อเป็นระบบขนส่งมวลชนรอง (Feeder) ให้กับโครงการรถไฟฟ้าสายสีม่วง โดยสายแรกที่เปิดให้บริการ คือสาย 6028 วงกลมราชพฤกษ์-ติวานนท์ เชื่อมต่อกับสถานีบางพลู สถานีบางรักใหญ่ สถานีบางรักน้อย-ท่าอิฐ และสถานีกระทรวงสาธารณสุข ของรถไฟฟ้าสายสีม่วง โดยเปิดให้บริการเมื่อวันที่ 19 เมษายน 2562 เก็บค่าโดยสาร 24 บาทตลอดสาย และสามารถใช้บัตรแรบบิทในการชำระค่าโดยสารได้[13]
ในอนาคต บริษัท รีเจียนนอล ทรานซิท คอร์เปอร์เรชั่น จำกัด (RTC) มีแผนที่จะเปิดให้บริการรถสายอื่นอีก 6 สาย ได้แก่[14]
(ปัจจุบันรถโดยสาร RTC นนทบุรีงดให้บริการชั่วคราว)
บริษัท สหายยนต์ จำกัด ผู้ให้บริการสาย 356 และ ต.356 ให้บริการในพื้นที่บางส่วนของอำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี อำเภอลำลูกกา อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี เขตหลักสี่ เขตดอนเมือง เขตสายไหม เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร
มีเส้นทางการเดินรถดังนี้
ต่อไปนี้เป็นรายชื่อรถโดยสารประจำทางประเภทสองแถว[15]
บริษัท อุบลรวมใจพัฒนาเมือง จำกัด ได้เปิดเดินรถขนส่งมวลชนเมืองอุบลราชธานี Ubon Smart Bus (รถบัสโดยประจำทางสายที่ 15) เพื่อพัฒนาสู่การเป็น Smart Mobility ของจังหวัดอุบลราชธานี ในเส้นทางท่าอากาศยานนานาชาติอุบลราชธานี - ทุ่งศรีเมือง - สถานีขนส่งผู้โดยสารเฉลิมพระเกียรติฯ (จำนวน 1 เส้นทาง) โดยนำระบบเทคโนโลยีเข้ามาใช้ในการบริหารจัดการและบริการ เช่น Free Wifi, GPS, Wheelchair, CCTV, USB Charger และ E-wallet โดยเริ่มให้บริการตั้งแต่เดือนตุลาคม 2562 โดยเก็บอัตราค่าโดยสาร 20 บาทตลอดสาย
บริษัท ระยองพัฒนาเมือง จำกัด วางแผนจัดหารถโดยสารประจำทางมาวิ่งรองรับผู้โดยสารจากสถานีท่าอากาศยานอู่ตะเภาของโครงการรถไฟความเร็วสูงเชื่อม 3 สนามบินกับศูนย์เศรษฐกิจใหม่ 7 แห่งในเมืองระยอง โดยมีเส้นทางนำร่องระยะทาง 15 กิโลเมตร[16]
ข้อมูลจากสำนักงานขนส่งจังหวัดสมุทรปราการ ระบุว่ามีบริษัทผู้ประกอบอยู่ 23 บริษัท[17] หมวด 1 มี 7 เส้นทาง มีจำนวนรถในบัญชี 147 คัน และหมวด 4 มี 34 เส้นทาง มีจำนวนรถในบัญชี 1,921 คัน[18]
หมวด 1ต่อไปนี้คือเส้นทางรถประจำทาง เฉพาะหมวด 1 และ 4[19]
หมวด 1มีรถประจำทางที่ให้บริการโดย บริษัท ชุมพลรุ่งเรือง จำกัด ให้บริการในพื้นที่อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา โดยสายที่ให้บริการ มีจำนวน 3 สาย[20] ประกอบด้วย
นอกจากนี้ทางบริษัทได้ร่วมกับธนาคารกรุงไทย ในการนำเครื่อง EDC แบบพกพา ให้พนักงานเก็บค่าโดยสารใช้งาน เพื่อรองรับการชำระค่าโดยสารแบบไร้เงินสด ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2564 ตามโครงการฉะเชิงเทรา Smart City - Smart Mobility" ภายใต้บันทึกข้อตกลงความร่วมมือยกระดับเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (EEC) จังหวัดฉะเชิงเทราสู่การเป็นเมืองอัจฉริยะ (Smart City) เพื่อพัฒนาระบบรับชำระค่าโดยสารแบบไร้เงินสด[21] โดยผู้โดยสารสามารถชำระค่าโดยสาร โดยการแตะบัตรเดบิตหรือเครดิตแบบ contactless (paywave) หรือการสแกน QR CODE ของแอปธนาคารใดก็ได้ สำหรับผู้โดยสารที่ไม่สะดวกในการชำระค่าโดยสารในแบบดังกล่าว สามารถจ่ายเงินสดกับพนักงานได้ตามปกติ
รถสองแถวภายในจังหวัดแบ่งเป็นสี ได้แก่[22]
สำนักงานขนส่งจังหวัดสระบุรี ร่วมกับ บริษัท สระบุรีพัฒนาเมือง จำกัด (SBCD) และพันธมิตรหลายภาคส่วน ได้จัดทำการศึกษาความเหมาะสมและทดลองเส้นทางเดินรถ ตามโครงการ Saraburi Smart Bus[23]
โดยจะมีการทดลองเดินรถโดยสาร 2 เส้นทาง ได้แก่
โดยได้เริ่มเดินรถวันที่ 29 เมษายน 2562 ต่อมาปรากฎว่าเส้นทางสาย 9 มีผู้ใช้บริการน้อยมาก จึงได้ยุติการทดลองเดินรถไป คงเหลือแค่สาย 10 เพียงสายเดียว และเมื่อการทดลองเดินรถสาย 10 ผ่านไปสักระยะหนึ่ง และได้ผลตอบรับที่ดี สำนักงานขนส่งจังหวัดสระบุรี จึงได้มีการยื่นขอกำหนดเส้นทางในสัมปทานอย่างเป็นทางการ และเปลี่ยนมาใช้เลขสาย 9 แทน ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม 2563[24]
เมนูนำทาง
รถโดยสารประจำทางในประเทศไทยใกล้เคียง
แหล่งที่มา
WikiPedia: รถโดยสารประจำทางในประเทศไทย