รัฐชัฟเฮาเซิน (เยอรมัน: Kanton Schaffhausen) เป็นรัฐในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ตั้งอยู่บริเวณตอนเหนือของประเทศติดกับพรมแดนประเทศเยอรมนี มีเมืองศูนย์กลางอยู่ที่นครชัฟเฮาเซิน รัฐชัฟเฮาเซินในสมัยกลางมีสถานะเป็นนครรัฐ ตามเอกสารพบว่ารัฐชัฟเฮาเซินเริ่มใช้เงินเหรียญเป็นของตนเองตั้งแต่ปี ค.ศ. 1045 ซึ่งในขณะนั้นดินแดนในแถบนี้มีชื่อเรียกว่า วิลลาสกัฟฮูซูน (Villa Scafhusun)[2] ต่อมาในปี ค.ศ. 1049 เคานต์เอเบอร์ฮาร์ด ฟอน เนลเลินบูร์ก ได้สร้างอารามเบเนนิกต์ขึ้นซึ่งนำไปสู่วิถีชุมชนที่พัฒนาขึ้นจนมีอิสรภาพเป็นของตนเองในปี ค.ศ. 1190 จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1330 รัฐแห่งนี้ก็สูญเสียดินแดนทั้งหมดและอิสรภาพแก่ราชวงศ์ฮับส์บูร์ก อย่างไรก็ตาม ในปี ค.ศ. 1418 ได้ใช้เงินซื้ออิสรภาพของตนเองมาจากฮับส์บูร์ก และประกาศตนเป็นพันธมิตรของสมาพันธรัฐสวิสในปี ค.ศ. 1454 และในปี ค.ศ. 1501 ก็ได้เข้าร่วมสมาพันธรัฐสวิสอย่างเป็นทางการ ถือเป็นรัฐที่เข้าร่วมสมาพันธ์เป็นลำดับที่ 12 ประชากรร้อยละ 88 พูดภาษาเยอรมันรัฐชัฟเฮาเซินตั้งอยู่ในเขตเศรษฐกิจซือริช ภาคเศรษฐกิจหลักของรัฐชัฟเฮาเซินคือภาคอุตสาหกรรม ภาคอุตสาหกรรมหลักได้แก่ เครื่องจักรกล, โลหะภัณฑ์ และอัญมณี ภาคอุตสาหกรรมรองได้แก่ สิ่งทอ, สินค้าหนัง, แก้ว, ซีเมนต์, กระดาษ และเคมีภัณฑ์[3]