รุสลันกับลุดมิลา (รัสเซีย: Руслан и Людмила, Ruslan i Lyudmila) เป็นอุปรากรภาษารัสเซีย ความยาว 5 องก์ แต่งโดยมิคาอิล กลิงคาระหว่างปี ค.ศ. 1837 ถึง 1842 จากบทกวี Ruslan i Lyudmila ปี 1820 ของอเล็กซานเดอร์ ปุชกิน (1799-1837) เพื่อนสนิทของกลิงคา เดิมปุชกินตั้งใจจะเป็นผู้แต่งคำร้องสำหรับอุปรากรเรื่องนี้ด้วยตนเอง แต่ได้เสียชีวิตเสียก่อนอุปรากรเรื่องนี้ออกแสดงรอบปฐมทัศน์เมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน ค.ศ. 1842 ที่โรงละครบอลชอย เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก ดนตรีท่อนโอเวอร์เชอร์มีทำนองที่ติดหูและได้รับความนิยมมาจนถึงทุกวันนี้เนื้อเรื่องกล่าวถึง ลุดมิลา ธิดาของพระเจ้าวลาดีมีร์แห่งเคียฟ ที่ถูกลักพาตัวโดยพ่อมดผู้ชั่วร้าย และการผจญภัยของรุสลัน อัศวินผู้กล้าเพื่อช่วยเหลือเจ้าหญิง ทั้งคู่เกิดความรักต่อกันและแต่งงานกันในที่สุด อุปรากรเรื่องนี้ดัดแปลงจากเรื่องจริงในประวัติศาสตร์ และมีเนื้อเรื่องเน้นความรู้สึกชาตินิยมซึ่งมีอิทธิพลต่อเนื่องมาถึงผลงานของกลุ่มเดอะไฟฟ์ในเวลาต่อมา [1]