รูปปั้นโคมเตศวร (
กันนาดา: ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ) เป็นรูปปั้น
โมโนลิธความสูง 17.37 เมตร ตั้งอยู่บน
เขาวินทยคีรี ใน
ศรวันเพลโคละ ใน
รัฐกรณาฏกะ เขาวินทยคีรีเป็นหนึ่งในสองเขาในเมืองศรวันเพลโคละ อีกแห่งคือ
เขาจันทรคีรี ซึ่งก็เป็นสถานที่ตั้งของศาสนสถานใน
ศาสนาเชนที่เก่าแก่กว่ารูปปั้นโคมเตศวรแห่งนี้ รูปปั้นโคมเตศวรนั้นสร้างขึ้นเพื่อระลึกถึงเทพเจ้าเชนพระนามว่า
พระพาหุพลี สร้างขึ้นราว ค.ศ. 983 และเป็นหนึ่งในรูปปั้นตั้งเดี่ยวที่สูงที่สุดในโลก
[1] การก่อสร้างนั้นริเริ่มโดย
จักรวรรดิคงคาตะวันตก นำโดยขุนนางนามว่า
จวุนทรยะ (Chavundaraya) บริเวณโดยรอบนั้นรายล้อมด้วย
เชนสถานที่เรียกว่า “พสาธิ” และรูปเคารพของ
ตีรถังกรองค์ต่าง ๆ ส่วนจันทรคีรีซึ่งเป็นเขาอีกแห่งนั้นสร้างขึ้นเพื่อระลึกถึงเทพเจ้าเชนอีกองค์หนึ่ง คือ
พระเจ้าภรตจักรพรรดิ พี่น้องของพระพาหุพลี และเป็นบุตรของ
พระอาทินาถ ตีรถังกรองค์แรกเช่นกันเทศกาล
มหามัสตักภิเษก (Mahamastakabhisheka) เป็นเทศกาลสำคัญที่จัดขึ้นบนเขาวินทยคีรีนี้
[2] จัดขึ้นทุก 12 ปี ในเทศกาลจะมีพิธีกรรมเจิมน้ำต่าง ๆ เช่นน้ำนม, หญ้าฝรั่น,
ฆี (เนยใสอินเดีย), น้ำอ้อย (อิศุกรสะ) เป็นต้น โดยการรินน้ำต่าง ๆ ลงมาจากยอดบนสุดของรูปปั้นโคมเตศวร
ไฮน์ริค ซิมเมอร์ (Heinrich Zimmer) ระบุว่า พิธีนี้จัดขึ้นเพื่อให้รูปปั้นนี้คงความ “สด”
[1] พิธีอภิเษกครั้งต่อไปจะจัดขึ้นในปี ค.ศ. 2030
[3]เมื่อปี ค.ศ. 2007
ไทมส์ออฟอินเดียได้ตั้งการลงคะแนนเสียงเพื่อคัดเลือกเจ็ดสิ่งมหัศจรรย์ของอินเดีย รูปปั้นโคมเตศวรได้รับลงคะแนนเสียงให้เป็นเจ็ดสิ่งมหัศจรรย์ของอินเดียแห่งแรกในเจ็ดแห่ง ผลลงคะแนนมากถึงร้อยละ 49
[4]