ร้านกาแฟเริ่มปรากฏในบันทึกของประวัติศาสตร์ตั้งแต่ศริสต์ศตวรรษที่ 16 ในแคว้นเปอร์เซีย ร้านกาแฟในสมัยนั้น คือสถานที่ซึ่งชาวบ้านมารวมตัวกันเพื่อดื่มกาแฟหรือชา ฟังเพลง และเล่นหมากรุกจากนั้น ราวศริสต์ศตวรรษ ที่ 17 ร้านกาแฟจึงเริ่มเป็นที่นิยมในทวีปยุโรป หลังจากชาวยุโรปเริ่มรู้จักดื่มกาแฟ โดยร้านกาแฟแรกของลอนดอนเปิดขึ้นในปี ค.ศ. 1652 เป็นสถานที่แลกเปลี่ยนข่าวสารและเป็นที่พบปะของหมู่พ่อค้านักธุรกิจ อีกแปดสิบกว่าปีต่อมา คือปี ค.ศ. 1739 การสำรวจพบว่ามีร้านกาแฟในลอนดอนถึง 551 ร้านและกลายเป็นแหล่งนัดพบของคนในวงกว้างขึ้น ตั้งแต่พ่ออค้า นักปราชญ์ ทนายความ และนักประพันธ์ ซึ่งบันทึกของผู้มาเยือนชาวฝรั่งเศสอ้างถึงร้านกาแฟในลอนดอนว่า "เป็นสถานที่คุณมีสิทธิ์จะอ่านหนังสือพิมพ์ได้ทุกฉบบ และสามารถวิพากษวิจารณ์รัฐบาลได้"[ใครกล่าว?] แต่สำหรับร้านกาแฟเก่าแก่ที่ยังคงเปิดมาถึงปัจจุบัน ร้าน Caffè Florian ที่เมืองเวนิส อิตาลี ถือเป็นร้านกาแฟที่เก่าที่สุดในโลก ซึ่งก็เปิดมาตั้งแต่ปี 1720 หรือยุคที่กาแฟเฟื่องฟูในยุโรปนั่นเอง[7]

เนื่องด้วยร้านกาแฟเป็นสถานที่สาธารณะซึ่งไม่จำกัดประเภทของลูกค้าแตกต่างจากร้านเดิมๆที่ลูกค้าส่วนมากจะเป็นผู้ชายความนิยมของร้านกาแฟจึงได้แพร่กระจายไปในทุกๆมุมของโลกและคาเฟ่ในแต่ละประเทศก็พัฒนาลักษณะและรูปแบบที่แตกต่างกันไป เช่น ในประเทศสหรัฐอเมริกา ร้านกาแฟคือภัตตาคารขนาดเล็ก จำหน่ายเครื่องดื่มหลายประเภท ทั้งกาแฟ ชา ช็อกโกแล็ต พร้อมทั้งจำหน่ายอาหารและขนมอบซึ้งจากคาเฟ่ในประเทศฝรั่งเศสที่จำหน่ายเครื่องดื่มแอลกฮอล์ด้วย [ต้องการอ้างอิง]

ในประเทศไทย ร้านกาแฟแห่งแรกมีชื่อว่า "Red Cross Tea Room" ดำเนินกิจการโดย แหม่มโคล ผู้ก่อตั้งโรงเรียนวังหลัง (โรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย) โดยเปิดขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1917 ที่สี่กั๊กพระยาศรี ระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 1 เพื่อหาเงินให้สภากาชาดช่วยฝ่ายสัมพันธมิตร ส่วนร้านของชาวไทยร้านแรก เจ้าพระยารามราฆพ ได้เปิดร้าน "กาแฟนรสิงห์" ขึ้นที่สนามเสือป่า เฉพาะในเวลา 15.00–18.00 น. เพื่อบริการผู้ที่มาฝึกซ้อมเสือป่า[8]