การสิ้นสุดการยึดครองลาวของญี่ปุ่นเกิดขึ้นใน พ.ศ. 2488 หลังจากที่ญี่ปุ่นเริ่มพ่ายแพ้ให้แก่ฝ่ายสัมพันธมิตร ญี่ปุ่นกดดันให้พระมหากษัตริย์ลาวแห่งหลวงพระบาง คือ พระเจ้าสว่างวัฒนา ให้ประกาศเอกราชแก่ลาวในวันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2488[2] เมื่อญี่ปุ่นยอมแพ้ในวันที่ 15 สิงหาคม เจ้าเพชรราชพยายามเสนอให้พระเจ้าสว่างวัฒนาประกาศรวมประเทศ ยกเลิกการเป็นรัฐในอารักขาของฝรั่งเศส เพราะฝรั่งเศสไม่สามารถปกป้องลาวจากญี่ปุ่นได้ แต่พระเจ้าสว่างวัฒนากลับเห็นว่าลาวยังควรเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศสต่อไป ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2488 กลุ่มผู้สนับสนุนเอกราชของลาวประกาศปลดเจ้ามหาชีวิตและจัดตั้งรัฐบาลลาวเรียกว่ารัฐบาลลาวอิสระ เพื่อแทนที่ภาวะสุญญากาศทางการเมืองของประเทศ[3]