วงศ์งูก้นขบ
วงศ์งูก้นขบ

วงศ์งูก้นขบ

วงศ์งูก้นขบ (อังกฤษ: Pipe snakes) เป็นวงศ์ของงูไม่มีพิษวงศ์หนึ่ง ใช้ชื่อวงศ์ว่า Cylindrophiidae ซึ่งในวงศ์นี้มีเพียงสกุลเดียว คือ Cylindrophisมีรูปร่างโดยรวม คือ กระดูกพรีแมคซิลลาไม่มีฟัน กระดูกแมคซิลลาเรียงตัวตามยาวและมีฟัน ช่องเปิดของตาอยู่ตรงรอยต่อระหว่างกระดูกฟรอนทัลกับกระดูกพาไรทัล ขากรรไกรล่างมีกระดูกโคโรนอยด์และกระดูกเดนทารีมีฟันหรือไม่มีฟัน มีกระดูกของรยางค์ขาคู่หลังที่ยังลดรูปไม่หมดและเป็นแท่งขนาดเล็กที่มองเห็นได้ทางช่องเปิดทวารร่วม มีกระดูกเชิงกรานขนาดเล็กที่ยังลดรูปไม่หมดฝังอยู่ในกล้ามเนื้อลำตัว มีปอดข้างซ้ายแต่มีขนาดเล็ก มีท่อนำไข่ทั้งสองข้างเจริญเท่ากันมีรูปร่างกลมและลำตัวใหญ่ มีความยาวตั้งแต่ 30-90 เซนติเมตร หางสั้นและปรับปรุงให้ส่วนหางแลดูคล้ายส่วนหัว รวมทั้งมีพฤติกรรมใช้หางเพื่อป้องกันตัวจากผู้คุกคามตลอดจนมีพฤติกรรมแสร้งตาย เมื่อถูกคุกคาม เกล็ดบริเวณใต้หางขยายเป็นแผ่นแข็งใหญ่เหมือนกับเกล็ดใต้หางของูวงศ์ Uropeltidae แต่พื้นผิวของตัวเกล็ดเรียบ มีลักษณะเป็นมันเงาวาว เกล็ดด้านท้องใหญ่กว่าเกล็ดด้านหลังเล็กน้อย อาศัยอยู่ในโพรงดินในพื้นที่ทั่วไปทั้งในป่าและพื้นที่ทำการเกษตรที่มีดินร่วนซุยและชุ่มชื้น หากินในเวลากลางคืนบนพื้นผิวดิน กินทั้งสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง ได้แก่ ไส้เดือน และสัตว์มีกระดูกสันหลัง ได้แก่ ปลาไหล และงูด้วยกันชนิดอื่น ออกลูกเป็นตัวในปัจจุบันจำแนกเป็น 10 ชนิด (ดูในตาราง) พบกระจายพันธุ์ตั้งแต่ศรีลังกาจนถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และหมู่เกาะอินดีสตะวันออกและหมู่เกาะฟิลิปปินส์ ในประเทศไทยมีงูในวงศ์นี้เพียงชนิดเดียว คือ งูก้นขบ (C. ruffus)[3]