วาสตุศาสตร์ (
สันสกฤต: वास्तुशास्त्र Vāstu śāstra) หรือ
วัสดุศาสตร์ หมายถึงระบบการวางแผนทางสถาปัตยกรรมแบบฮินดู
[1] ซึ่งแปลตรงตัวว่า "ศาสตร์แห่งสถาปัตยกรรม" วาสตุศาสตร์เป็นเอกสารที่พบใน
อนุทวีปอินเดียอันอธิบายถึงหลักในการออกแบบ โครงสร้าง การจัดวางองงค์ประกอบ การเตรียมพื้นที่ การจัดแบ่งพื้นที่โล่ง และ เรขาคณิตเชิงพื้นที่
[2] วาสตุศาสตร์พบทั่วไปในคติของศาสนาฮินดู แต่ก็พบในศาสนาพุทธเช่นกัน
[3] เป้าหมายในการออกแบบแบบวาสตุศาสตร์คือการผสมผสานสถาปัตยกรรมเข้ากับธรรมชาติ การใช้งานที่เชื่อมโยงกันระหว่างองค์ประกอบต่าง ๆ และการใช้แบบแผนเรขาคณิตแบบโบราณ (
ยันตร์) หรือ
มณฑลมาผสมผสานวาสตุศาสตร์เป็นส่วนเอกสารของ วาสตุวิทยา (Vastu Vidya) ซึ่งเป็นแขนงความรู้อย่างกว้างที่เกี่ยวกับการออกแบบ ศิลปะ อันเป็นทฤษฎีที่สืบทอดมาแต่อินเดียโบราณ
[4] วาสตุวิทยาจึงเป็นศาสตร์ที่กว้างและมีหลักการที่ซับซ้อน อันผสมผสานพลังทางธรรมชาติและเหนือธรรมชาติ เข้ากับสิ่่งก่อสร้างและเทวรูป ไปจนถึงศิลปกรรมที่ใช้ตกแต่ง ส่วนแปลนที่ใช้ในการสร้างสิ่งก่อสร้านั้นจะอ้างจากส่วนของ "วาสตุบุรุษมณฑล" (Vaastu Purusha Mandala)
[5]หลักการของวาสตุศาสตร์นั้นรวมถึงหลักการออกแบบ "มนเทียร" (
โบสถ์พราหมณ์)
[6] การออกแบบบ้าน คฤหาสน์ เมือง หมู่บ้าน สวน สถานที่ราชการ
การวางผังเมือง ไปจนถึงระบบการคมนาคม เช่น ระบบถนน และ ระบบการประปา
[7][8]