นิกายวินัย สถาปนาขึ้นโดยพระเถระต้าวซ่วน (道宣) ในสมัยราชวงศ์ถัง เรียกว่า นิกายวินัยแห่งหนานซาน (南山律宗) ตามสถานที่พำนักของพระมหาเถระต้าวซ่วน ซึ่งอยู่ ณ ภูเขาจงหนานซาน (终南山) เบื้องนอกนครฉางอาน อันเป็นสถานที่พำนักบำเพ็ญเพียรของบรรพชิตในศาสนาพุทธ และนักพรตในศาสนาเต๋า อนึ่ง พระเถระต้าวซ่วน แม้จะเป็นผู้ก่อตั้งนิกาย แต่ท่านถือว่าเป็นบูรพาจารย์ลำดับที่ 9 เนื่องจากนับคณาจารย์ในชมพูทวีปด้วย แต่หากนับลำดับในจีน ท่านจะถือเป็นปฐมบูรพาจารย์[2]

แต่เดิมนั้น นิกายวินัยในจีนเป็นเพียงสำนักที่เน้นการศึกษาพระวินัยเป็นหลัก โดยเหตุที่พระวินัยในจีนอิงกับพระวินัยของ 4 นิกาย คือ วินัยปิฎกของนิกายธรรมคุปตะ, วินัยปิฎกของนิกายสรวาสติวาทิน, วินัยปิฎกของนิกายมหิศาสกะ และ วินัยปิฎกของนิกายมหาสังฆิกะ [3] ซึ่งเรียกรวมกันว่า จตุรงควินัย หรือ จตุรอัธยายธรรมคุปตวินัย (四分律) สำนักที่ศึกษาพระวินัย จึงพลอยเรียกว่า นิกายจตุรงควินัย (四分律宗)

ต่อมาในยุคของเถระต้าวซ่วน ท่านได้ศึกษาพระวินัยฉบับต่างๆ และนำพระวินัยปิฎกของนิกายธรรมคุปตะมาเป็นรากฐานการศึกษา แล้วเทียบเคียงกับคำสอนของนิกายต่างๆ ท่านยังรจนาอรรถกถาพระวินัยจำนวน 5 ปกรณ์ วางข้อกำหนดเกี่ยวกับการอุปสมบท และวางสีมาอุปสมบทที่วัดจิ้งเย่ นับเป็นการสถาปนานิกายวินัย หรือ ลฺวื่อจง ในเชิงสัญลักษณ์อย่างเป็นทางการ[4] [5]