ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• เพดานโค้งสอดสลับ (คริสต์ศตวรรษที่ 14) เหนือบริเวณร้องเพลงสวด
• ช่องทางเดินข้างของบริเวณร้องเพลงสวดเป็นสถาปัตยกรรมสามแบบที่นิโคลัส เพฟเนอร์ (Nikolaus Pevsner) กล่าวว่า “จากมุมมองของความโล่งกว้างเป็นสิ่งที่งดงามกว่าสิ่งใดในอังกฤษ”[2]

ก่อตั้งเป็นมหาวิหารในปี ค.ศ. 597 เป็นมหาวิหารที่ใหญ่ที่สุดในอังกฤษมหาวิหารหนึ่งและเป็นมหาวิหารประจำตำแหน่งของอาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรี ส่วนประกอบที่สำคัญคือ:

• คริพท์แบบนอร์มัน, มุขตะวันออก (ค.ศ. 1175-1184) โดยวิลเลียมแห่งเซนส์ (William of Sens)
• หน้าต่างประดับกระจกสี (คริสต์ศตวรรษที่ 12 ถึง 13)
• ช่องทางเดินกลางแบบเพอร์เพ็นดิคิวลาร์ (ค.ศ. 1379-1405) โดยเฮนรี อีเวล[12]
• เพดานพัดของหอกลาง (ค.ศ. 1505) โดยจอห์น วาสเตลล์
• อนุสรณ์ของเจ้าชายดำ
• ที่เกิดการฆาตกรรมของทอมัส เบ็คเค็ท[2][8]

เป็นมหาวิหารที่เล็กที่สุดมหาวิหารหนึ่งในอังกฤษตั้งแต่ช่องทางเดินกลางถูกทำลายโดยกองทัพสกอตเพรสไบทีเรียนในปี ค.ศ. 1649 ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• หน้าต่างประดับกระจกสีเก้าช่องทางมุขตะวันออกที่ยังมีกระจกจากยุคกลางตอนบนของหน้าต่าง ที่เป็นการ “ปิดท้ายด้านตะวันออกอย่างรุ่งโรจน์”[2] และถือกันว่าเป็นหน้าต่างตกแต่งด้วยซี่หินลวดลาย (tracery) ที่งดงามที่สุดในอังกฤษหน้าต่างหนึ่ง[2][8]

ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• เก้าอี้อิงในบริเวณร้องเพลงสวดจากยุคกลาง (ตั้งแต่ ค.ศ. 1380) ที่แกะเป็นลวดลายอย่างงดงาม
• แขนกางเขนทางด้านใต้ที่กว้างกว่าปกติ
• ชาเปลแม่พระแบบกอธิคอังกฤษตอนต้นที่มีหน้าต่างแลนเซ็ทอันกลมกลืน
• ยังมีกลุ่มสิ่งก่อสร้างของสำนักสงฆ์เดิมที่รวมทั้งโรงฉัน (refectory) [2][8]

ก่อตั้งเป็นมหาวิหารในปี ค.ศ. 1075 ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• ด้านหลังบริเวณร้องเพลงสวดเป็นสถาปัตยกรรมคาบสมัย
• รูปสลักแบบนอร์มันหนึ่งคู่
• หอระฆังที่ตั้งเป็นอิสระจากตัวมหาวิหาร (คริสต์ศตวรรษที่ 15) และยอดที่สร้างใหม่หลังจากที่ทลายลงมาในปี ค.ศ. 1860 ที่มองเห็นได้จากช่องแคบอังกฤษ[2][8]

ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• ด้านบนของหอที่สร้างอย่างงดงาม
• บริเวณที่ขยายออกไปทางมุขตะวันออกที่เรียกว่าชาเปลเก้าแท่นบูชา
• หน้าต่างประดับกระจกสีบนมุขด้านตะวันตก (ค.ศ. 1341)
• ตัวมหาวิหารเป็นแบบสถาปัตยกรรมโรมาเนสก์ทั้งหมด อเล็ค คลิฟตัน-เทย์เลอร์เป็น “งานชิ้นเอกของสถาปัตยกรรมโรมาเนสก์ที่ไม่มีที่เปรียบ” และ ภายใน[2]
• ชาเปลแม่พระทางมุขด้านตะวันตกหรือที่เรียกว่า “ชาเปลกาลิลี” เป็นชาเปลแบบสถาปัตยกรรมนอร์มันแต่เป็นลักษณะที่แตกต่างจากตัวมหาวิหาร
• ภูมิทัศน์ของตัวมหาวิหารจากทางด้านตะวันตกเฉียงใต้ที่ตั้งเด่นเหนือคุ้งแม่น้ำเวียร์[8]

ซี.เจย์. แสตรงค์กล่าวว่า “มหาวิหารในปัจจุบันใหญ่โตแข็งแรงแต่มีลักษณะที่สมส่วนจนไม่มีสิ่งใดที่ทำให้รู้สึกเทอะทะออกนอกรูป”[13]

ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• ช่องทางเดินกลางแบบสถาปัตยกรรมนอร์มัน
• บริเวณร้องเพลงสวดแบบกอธิควิจิตร
• หอด้านมุขตะวันตก (ค.ศ. 1174)
• หอแปดเหลี่ยมเหนือจุดตัด (ค.ศ. 1322) ที่ทำให้อเล็ค คลิฟตัน-เทย์เลอร์บรรยายว่าเป็นมหาวิหารหนึ่งที่สมลักษณะ “ความมหัศจรรย์ของมหาวิหารแบบอังกฤษ”[2]
• ชาเปลแม่พระที่เป็นสิ่งก่อสร้างอิสระที่มีเพดานโค้งกว้างและซุ้มโค้งที่แกะสลักอย่างละเอียดรอบที่นั่งเซดิเลีย (sedilia) [2][8]

ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• ลักษณะสถาปัตยกรรมของสิ่งก่อสร้างส่วนใหญ่เป็นแบบกอธิควิจิตร ของต้นคริสต์ศตวรรษที่ 14
• เพดานโค้งของยุคกลางที่ยาวที่สุดในโลกที่แล่นตลอดหอนอร์มันสองหอเหนือแขนกางเขน[14]
• รูปสลักภายในช่องตกแต่งด้านหน้าวัดทางมุขตะวันตก[2][8]
• หน้าต่างตกแต่งอย่างวิจิตรด้วยซี่หิน

ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• ช่องทางเดินกลางแบบนอร์มันรายด้วยเสากลมขนาดใหญ่ ช่องทางเดินข้างด้านหนึ่งเป็นแบบนอร์มันอีกด้านหนึ่งเป็นแบบกอธิค
• หอแบบกอธิคเพอร์เพ็นดิคิวลาร์ (คริสต์ศตวรรษที่ 15)
• มุขตะวันออกที่สร้างใหม่แบบกอธิคเพอร์เพ็นดิคิวลาร์ที่เป็นที่ตั้งของหน้าต่างประดับกระจกสีจากยุคกลางที่ใหญ่ที่สุดในโลกขนาดประมาณเท่าสนามเทนนิส
• ระเบียงฉันนบถมีเพดานพัดแรกที่สร้าง[2][8]
• ชาเปลแม่พระที่ปราศจากผนังที่ดูคล้ายเรือนกระจก

ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• ช่องทางเดินกลางแบบนอร์มันรายด้วยเสาขนาดใหญ่และซุ้มโค้งที่ตกแต่งด้วยลายหยักแบบนอร์มันและหอเหนือจุดตัดขนาดใหญ่
• มุมข้างโบสถ์ทางด้านเหนือและซุ้มทางเข้าทางด้านเหนือที่มีลักษณะแปลก ที่สร้างในคริสต์ศตวรรษที่ 13 และมาขยายใหญ่ในคริสต์ศตวรรษที่ 16
• ชาเปลแม่พระ สมัยกอทิกแบบอังกฤษตอนต้นได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งในชาเปลแม่พระที่ “งดงามที่สุดของคริสต์ศตวรรษที่ 13”[2][8][15]

ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• มุขด้านตะวันตกตกแต่งอย่างละเอียด
• ภายในที่ดูกลมกลืนเก้าอี้อิง
• ช่องทางเดินกลาง ยาย 113 เมตร
• ชาเปลพระแม่มารีมีหน้าต่างกระจกทาสีแบบเฟลมมิชจากแอบบีในเบลเยียม หน้าต่างสูงที่ทำให้ดูเหมือนลักษณะสถาปัตยกรรมแบบฝรั่งเศส
• เป็นมหาวิหารเดียวที่มีหอที่มียอดแหลมสามหอที่เรียกว่า “สามสาวแห่งเวล” หอหน้าด้านตะวันตกสูง 58 เมตร และหอกลางสูง 77 เมตร[2][3]

เป็นมหาวิหารที่ใหญ่เป็นที่สามรองจากมหาวิหารยอร์กและมหาวิหารเซนต์พอลเก่า ความงามของมหาวิหารทำให้จอห์น รัสคินกล่าวว่ามีคุณค่าทางสถาปัตยกรรมเท่ากับสองมหาวิหารรวมกัน และดร. เอ็ดเวิร์ด ฟรีแมนบรรยายว่าเป็น “งานสถาปัตยกรรมชิ้นที่งามที่สุดชิ้นหนึ่งของมนุษยชาติที่สร้างขึ้น” [16]
ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• มุขตะวันตกยังคงเป็นซุ้มโค้งที่สร้างแบบสถาปัตยกรรมนอร์มันรายด้วยรูปสลักหินที่ได้รับการอนุรักษ์รอบประตูกลาง
• หอเหนือจุดตัดเป็นหอที่สูงที่สุดในอังกฤษและเห็นได้จากแต่ไกลบนเนินสูงเหนือตัวเมือง
• หอประชุมนักบวชแปดเหลี่ยมที่ด้านนอกมีค้ำยันที่กางออกไปจากตัวสิ่งก่อสร้างและเป็นหอประชุมสงฆ์แบบหลายเหลี่ยมหอแรกที่สร้างขึ้นในอังกฤษ
• “บริเวณร้องเพลงสวดทูตสวรรค์” (Angel Choir) ถือกันว่าเป็นบริเวณร้องเพลงที่งดงามที่สุดของปลายคริสต์ศตวรรษที่ 13 ที่มี “การตกแต่งด้วยลวดลายอย่างงดงามซ้อนกันเป็นชั้น” และรูปแกะสลักเทวดา[4]
• มุมข้างโบสถ์สองข้างต่างก็มีหน้าต่างกุหลาบ หน้าต่าง “ตาของดีน” (Dean’s Eye) สร้างครั้งแรกในปี ค.ศ. 1192 และมาบูรณปฏิสังขรณ์ต่อมา ทางด้านเหนือ และ “ตาของบิชอป” (Bishop’s Eye) ทางด้านใต้สร้างร้อยปีต่อมา ที่ประกอบด้วยกระจกที่สรรหามาเศษกระจกจากยุคกลาง[2][8]
• ที่บรรจุอวัยวะภายในของพระนางเอลินอร์ในพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 1 ผู้เสด็จสวรรคตในปี ค.ศ. 1290

ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• ลักษณะสถาปัตยกรรมนอร์มันที่ยังคงเป็นโครงสร้างหินเดิมที่ต่อมาเสริมเป็นเพดานโค้งระหว่างปี ค.ศ. 1416 ถึงปี ค.ศ. 1472 อันซับซ้อนด้วยสันไขว้สลับที่ตกแต่งด้วยปุ่มหินปิดทอง
• หอแบบสถาปัตยกรรมนอร์มันที่มาต่อเติมเป็นยอดแหลมในคริสต์ศตวรรษที่ 15
• ระเบียงฉันนบถตกแต่งด้วยปุ่มหิน[2][8]

มหาวิหารขนาดเล็กที่เป็นผลจากการทำลายช่องทางเดินกลางในคริสต์ศตวรรษที่ 16
ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• หอหินแหลมสร้างในปี ค.ศ. 1230 เป็นหอหินที่เก่าที่สุดหอหนึ่งในอังกฤษ
• เพดานที่แต่งด้วยปุ่มหินที่ห้อยลงมาเหมือนตะเกียงในบริเวณร้องเพลงสวด ของปลายคริสต์ศตวรรษที่ 15[2][8]

เป็นมหาวิหารที่ได้รับการเปลี่ยนแปลงน้อยครั้งที่สุด
ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• มุขตะวันตกเป็นแบบสถาปัตยกรรมกอทิกแบบอังกฤษตอนต้น เจ.แอล. คาร์ทไรท์กล่าวถึงมุขตะวันตกว่าเป็น “ทางเข้าสถานที่ศักดิ์สิทธิ์อันงดงามเท่าที่จะจินตนาการได้”[17]
• ซุ้มทางเข้า
• จรมุขแบบกอธิคเพอร์เพ็นดิคิวลาร์
• เพดานไม้เหนือช่องทางเดินกลางที่ยังเป็นยังเป็นของดั้งเดิมที่ยังเป็นภาพเขียนตั้งแต่ปี ค.ศ. 1220[2][8]

เป็นคริสต์ศาสนสถานที่ได้รับการสถาปนาเป็นมหาวิหารในปี ค.ศ. 1836
ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• คริปต์ตั้งแต่สมัยแซ็กซอน
• มุขตะวันตกที่มิได้รับการเปลี่ยนแปลงมาตั้งแต่สร้าง
• สถาปัตยกรรมกอธิคอังกฤษตอนต้นที่กลมกลืนกันเป็นอันดี
• บริเวณร้องเพลงสวดที่มีเก้าอี้อิงที่แกะสลักอย่างเอียดงดงามจากคริสต์ศตวรรษที่ 14 เป็นรูปต่างๆ ที่น่าสนใจและมีชื่อเสียง[2][8]

ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• ช่องทางเดินกลางและคริพท์แบบสถาปัตยกรรมนอร์มัน
• บริเวณร้องเพลงสวดแบบสถาปัตยกรรมกอทิกแบบอังกฤษตอนต้น
• ซุ้มทางเข้าด้านตะวันตกสลักเสลาอย่างละเอียดงดงามแบบนอร์มันแต่ถูกทำลายไปเสียมาก[2][8]

เป็นคริสต์ศาสนสถานที่ได้รับการสถาปนาเป็นมหาวิหารในปี ค.ศ. 1877
ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• สิ่งที่ต่างจากมหาวิหารอื่นคือเป็นสิ่งก่อสร้างที่รวมทั้งหอที่สร้างจากอิฐที่ไปเอามาจากเมืองโรมันเวรูลาเมียม
• หอเหนือจุดตัดยังเป็นหอเดิมที่สร้างตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 11 ที่สูง 144 ฟุต และหนัก 5,000 ตัน
• จิตรกรรมฝาผนังจากยุคกลาง
• เพดานไม้ทาสีจากปลายคริสต์ศตวรรษที่ 13.[2][8]

เป็นมหาวิหารที่เป็นตัวแทนของสถาปัตยกรรมการสร้างมหาวิหารของอังกฤษ
ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• ลักษณะกลมกลืนได้สัดส่วนโดยเฉพาะจากภายนอกที่แนวนอนสมมาตรกับแนวตั้งของหอสูงแหลม
• สิ่งก่อสร้างแบบสถาปัตยกรรมกอทิกแบบอังกฤษตอนต้นที่สมบูรณ์ที่สุดในอังกฤษ
• หอหินเหนือจุดตัดสูง 123 เมตรที่เป็นหอหินที่สูงที่สุดในอังกฤษ
• ระเบียงฉันนบถที่ยังอยู่ครบถ้วนสมบูรณ์
• ที่เก็บมหากฎบัตรหนึ่งในสี่ต้นฉบับ

ช่องทางเดินกลางถูกทำลายและสร้างใหม่ในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 โดยอาร์เธอร์ โบลมฟิลด์
ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• หอแบบสถาปัตยกรรมกอทิกแบบอังกฤษตอนต้น
• บริเวณร้องเพลงสวดที่มีฉากจากคริสต์ศตวรรษที่ 16
• ที่นิยมบรรจุศพของนักเขียนบทละคร

ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• มุขตะวันตกแบบสถาปัตยกรรมนอร์มันที่ยังไม่ได้รับการเปลียนแปลงนอกไปจากการเพิ่มหน้าต่างแบบเพอร์เพ็นดิคิวลาร์ที่ช่วยทำให้ช่องทางเดินกลางสว่างขึ้น
• ช่องทางเดินกลางแบบสถาปัตยกรรมนอร์มันแท้ที่มีเพดานทรงประทุน
• หอประชุมนักบวชแบบกอธิคเพอร์เพ็นดิคิวลาร์จากปลายคริสต์ศตวรรษที่ 13 ที่มีการแกะสลักใบไม้ดอกไม้ที่มีชื่อเสียงที่สุดจากยุคกลาง ที่นิโคลัส เพฟเนอร์บรรยายว่า “throbbing with life”[2][4][8]

ได้รับการบรรยายว่าเป็นมหาวิหารที่มี “อรรถรสมากที่สุดในอังกฤษ”[2]
ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• สถาปัตยกรรมส่วนใหญ่เป็นแบบกอธิคอังกฤษตอนต้น ที่เพิ่มด้วยการแกะสลักอย่างละเอียดวิจิตรของบัวและหัวเสาของพรรณไม้ที่เรียกกันว่าการแกะสลักแบบ “ใบหิน” (stiff leaf)
• มุขตะวันออกยังคงมีกระจกจากของเดิมซึ่งหาดูได้ยากในอังกฤษ
• ด้านหน้าด้านตะวันตกตกแต่งด้วยรูปสลัก[2][8][18]
• เพดานโค้งเหนือช่องทางเดินกลางที่ยาวที่สุดในโลก

ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• ภายนอกดูเหมือนมหาวิหารแบบนอร์มันซึ่งเป็นมหาวิหารที่ยาวที่สุดในโลก แต่มุขตะวันตกเป็นแบบกอธิคเพอร์เพ็นดิคิวลาร์ที่มีหน้าต่างใหญ่โตที่เป็นกระจกแตกหักจากยุคกลางที่นำมาประกอบเข้าด้วยกันใหม่
• คริปต์และมุมข้างโบสถ์ยังคงเป็นแบบสถาปัตยกรรมนอร์มัน
• ช่องทางเดินกลางที่ดูโปร่งด้วยเสาที่เพรียวและซุ้มโค้งที่เน้นแนวตั้งแกะมาจากภายในที่เดิมเป็นแบบนอร์มัน เรฟเวอเร็นด์ไซค์สกล่าวว่าทำให้เมื่อผู้เข้ามาในวัดต้องอ้าปากด้วยความตกตลึง[19]
• เครื่องตกแต่งต่างๆ ที่แกะสลักด้วยไม้จากหลายสมัย[2][8]

เป็นมหาวิหารที่มีทุกลักษณะสถาปัตยกรรมตั้งแต่นอร์มันไปจนถึงกอธิคเพอร์เพ็นดิคิวลาร์
ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• คริพท์แบบสถาปัตยกรรมนอร์มัน
• หอประชุมสงฆ์
• ช่วงที่เป็นสถาปัตยกรรมกอทิกคาบสมัย (Transitional Gothic)
• งานแกะไม้
• หอเหนือจุดตัดที่ไม่ใหญ่นักแต่ได้สัดส่วน[2][8]

ยอร์คเป็นมหาวิหารแบบกอธิคที่ใหญ่ที่สุดในโลก
ส่วนประกอบที่สำคัญ:

• คริพท์แบบสถาปัตยกรรมนอร์มัน
• มุมข้างโบสถ์แบบกอธิคอังกฤษตอนต้น แขนกางเขนทางด้านใต้มีทั้งหน้าต่างแลนเซ็ทและหน้าต่างกุหลาบอยู่ตอนบน ด้านนี้เป็นใช้เป็นทางเข้าในปัจจุบัน ส่วนทางด้านเหนือเป็นหน้าต่างแลนเซ็ทห้าบานเรียงกันที่เรียกว่า “ห้าพี่น้อง” (Five Sisters) แต่ละบานกว้างเพียง 1.5 เมตรแต่สูงถึง 17 เมตร
• ช่องทางเดินกลางแบบกอธิคเพอร์เพ็นดิคิวลาร์
• มุขตะวันตกมีหอสองหอที่ตกแต่งแบบกอธิควิจิตรโดยมีหน้าต่างประดับกระจกสีตั้งอยู่ตรงกลางที่ตกแต่งด้วยลวดลายอย่างงดงามบนโค้งแหลมที่เรียกว่า “หัวใจของยอร์กเชอร์”
• หน้าต่างทางมุขตะวันออกเป็นแบบกอธิคเพอร์เพ็นดิคิวลาร์[2][8]
• สิ่งสำคัญของมหาวิหารยอร์คคือหน้าต่างประดับกระจกสีที่ส่วนใหญ่ยังเป็นหน้าต่างที่สร้างมาตั้งแต่ยุคกลาง ตั้งแต่ราวระหว่าง ค.ศ. 1270, ค.ศ. 1335 และ ค.ศ. 1405[18]
• หอประชุมนักบวชหลายเหลี่ยมที่ไม่มีเสารับน้ำหนักตรงกลางเช่นที่พบในมหาวิหารอื่น เพราะเป็นเพดานที่ทำด้วยไม้แต่งให้ดูเหมือนหิน
• ปุ่มหินตกแต่งบนเพดานรอบมหาวิหาร