การเฝ้าระวังโดยสัตว์ต้องมีการตอบสนองต่ออันตรายที่สงสัยซึ่งสามารถวัดได้ ซึ่งอาจเป็น การตายของสัตว์ การหายไป หรือลักษณะอื่น ๆ[1]:34 หลายสปีชีส์เหล่านี้มักไม่อยู่ในรายชื่อสายพันธุ์ใกล้สูญพันธุ์และสามารถถูกนำมาใช้ได้ไม่ยาก[7] 

ยกตัวอย่างเช่น ผึ้งมีความไวต่อมลพิษทางอากาศ[1]:35 ทั้งค้างคาวและนกนางแอ่นถูกใช้ในลักษณะคล้ายกันเพื่อเฝ้าดูการปนเปื้อนของยาฆ่าแมลงด้วยความที่พวกมันกินแมลงเป็นอาหารและอาจได้รับผลกระทบจากสารเคมี[1]:35 ในทางคล้ายกัน สัตว์น้ำ หรือสัตว์ที่กินสัตว์น้ำเป็นหาการถูกใช้เป็นสปีชีส์เฝ้าระวังเรื่องมลพิษทางน้ำ

บางสปีชีส์อาจแสดงผลกระทบของสารปนเปื้อนก่อนมนุษย์เนื่องจากขนาด อัตราการขยายพันธุ์ หรือ การเข้าถึงสารปนเปื้อนที่มากกว่า[7]