สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ที่ 1 (
สเปน: Primera República Filipina;
ตากาล็อก: Unang Republika ng Pilipinas) หรือ
สาธารณรัฐมาโลโลส (
สเปน: República de Malolos;
ตากาล็อก: Republica ng Malolos) เป็นสาธารณรัฐอายุสั้น จัดตั้งขึ้นโดยรัฐบาลปฏิวัติในฟิลิปปินส์ จัดตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการโดยการประกาศใช้
รัฐธรรมนูญมาโลโลสเมื่อ 23 มกราคม พ.ศ. 2441 ในเมืองมาโลโลส จังหวัดบูลาคัน
[Note 1] สิ้นสุดลงเมื่อ
เอมีลีโอ อากีนัลโด ยอมมอบตัวต่อกองทัพสหรัฐเมื่อ 23 มีนาคม พ.ศ. 2443 ที่เมืองปาลานัน จังหวัดอีซาเบลา ซึ่งเป็นการสลายตัวของสาธารณรัฐที่ 1 การจัดตั้งสาธารณรัฐฟิลิปปินส์เป็นผลมาจากการปฏิวัติฟิลิปปินส์ต่อต้านการปกครองของสเปนในวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2441 ที่
จังหวัดคาบีเต การประกาศเอกราชของฟิลิปปินส์เริ่มขึ้นเมื่อมีการอ่านข้อตกลงการประกาศเอกราชของฟิลิปปินส์ ข้อตกลงนี้เขียนขึ้นเป็นภาษาสเปนโดย
อัมโบรซีโอ เรียนซาเรส เบาติสตา และเป็นผู้อ่านประกาศนี้เอง
[1] สภามาโลโลสจัดประชุมเมื่อ 15 กันยายน และได้ออกรัฐธรรมนูญมาโลโลส
[2] ซึ่งประกาศใช้เมื่อ 22 มกราคม พ.ศ. 2441 จัดตั้งรัฐบาลสาธารณรัฐฟิลิปปินส์ที่ 1 ที่มีอากีนัลโดเป็นประธานาธิบดี
[3] ในเวลาเดียวกัน มีการลงนามใน
ข้อตกลงปารีสเมื่อ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2441 ยุติ
สงครามสเปน-สหรัฐอเมริกา มาตรา 3 ของข้อตกลงนี้ระบุว่าสเปนจะโอนฟิลิปปินส์ให้สหรัฐอเมริกา
[4]ในที่สุด เกิด
สงครามฟิลิปปินส์-สหรัฐอเมริกาขึ้น อากีนัลโดถูก
กองทัพสหรัฐจับกุมเมื่อ 13 มีนาคม พ.ศ. 2443 และยอมรับสิทธิของสหรัฐเหนือฟิลิปปินส์ ในวันที่ 19 เมษายน พ.ศ. 2444 เขาออกประกาศว่าถูกจับกุมตัวแล้ว ให้วางอาวุธและยุติการต่อสู้กับรัฐบาลสหรัฐอเมริกา และเป็นการสิ้นสุดสาธารณรัฐฟิลิปปินส์ที่ 1
[5] สหรัฐได้ผนวกดินแดนตามสนธิสัญญาปารีส
[4][6] ฟิลิปปินส์อยู่ภายใต้การปกครองของสหรัฐอเมริกาจนถึง พ.ศ. 2489 จึงได้ประกาศเอกราชตาม
ข้อตกลงมะนิลา[7]สาธารณรัฐนี้ถือเป็นสาธารณรัฐที่มีรัฐธรรมนูญเป็นแห่งแรกในเอเชีย
[8] มีรัฐธรรมนูญเขียนด้วยภาษาสเปน และได้ประกาศเอกราชจากสเปน
[9]เมื่อ 20 มกราคม พ.ศ. 2441 และมีสภามาโลโลส
[10][11] แม้ว่าจะมีสาธารณรัฐรุ่นเดียวกันเกิดขึ้นในเอเชีย เช่น
สาธารณรัฐฟอร์โมซา สาธารณรัฐเอะโซะ แต่สาธารณรัฐมาโลโลสเป็นแห่งแรกที่มีระบบรัฐธรรมนูญซึ่งกำหนดว่าใช้การปกครองแบบประชาธิปไตยที่มีตัวแทน มีการเลือกตั้งสมาชิกสภา
[12]