สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเอสโตเนีย (อังกฤษ: Estonian Soviet Socialist Republic; เอสโตเนีย: Eesti Nõukogude Sotsialistlik Vabariik; รัสเซีย: Эсто́нская Сове́тская Социалисти́ческая Респу́блика) เป็นหนึ่งในสาธารณรัฐสิบห้าแห่งที่ประกอบกันเป็นสหภาพโซเวียตโดยได้รับการบริหารจากรัฐบาลกลางของสหภาพ[1][2] ในขั้นแรก สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเอสโตเนียถูกจัดตั้งขึ้นในดินแดนของสาธารณรัฐเอสโตเนียเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม ค.ศ. 1940 หลังการรุกรานของกองทัพโซเวียตเมื่อวันที่ 17 มิถุนายน ค.ศ. 1940 และหลังการจัดตั้งรัฐบาลหุ่นเชิดชุดหนึ่ง[3] ซึ่งมีสหภาพโซเวียตหนุนหลังและประกาศให้เอสโตเนียเป็นรัฐโซเวียต ต่อมาสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเอสโตเนียถูกผนวกเข้ากับสหภาพโซเวียตในวันที่ 9 สิงหาคม ค.ศ. 1940[4][5] ดินแดนแห่งนี้ยังถูกเยอรมนีนาซีเข้ายึดครองระหว่างปี ค.ศ. 1941–1944 อีกด้วยหลายประเทศ[6] ไม่ยอมรับว่าการผนวกเอสโตเนียเป็นการกระทำที่ชอบด้วยกฎหมาย โดยบางประเทศรับรองรัฐบาลโซเวียตของเอสโตเนียเฉพาะในทางพฤตินัยเท่านั้น และบางประเทศก็ไม่รับรองเลย[7][8][9] นอกจากนี้ บางประเทศก็ยังคงรับรองคณะทูตและกงสุลเอสโตเนียซึ่งปฏิบัติหน้าที่ในนามของอดีตรัฐบาลเอสโตเนียต่อไป[10][11] นโยบายการไม่รับรองดังกล่าวก่อให้เกิดหลักความต่อเนื่องทางกฎหมายซึ่งยืนหยัดว่า ในทางนิตินัย เอสโตเนียยังคงเป็นรัฐเอกราชที่ถูกยึดครองระหว่างปี ค.ศ. 1940–1941[12]เอสโตเนียเป็นสาธารณรัฐแรกในเขตอิทธิพลโซเวียตที่ประกาศอำนาจอธิปไตยแห่งรัฐจากรัฐบาลกลางที่กรุงมอสโกเมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน ค.ศ. 1988 ต่อมาเมื่อวันที่ 30 มีนาคม ค.ศ. 1990 สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเอสโตเนียได้ประกาศว่าเอสโตเนียถูกยึดครองมาตั้งแต่ ค.ศ. 1940 และประกาศช่วงเปลี่ยนผ่านสู่การมีเอกราชอย่างสมบูรณ์ สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเอสโตเนียถูกเปลี่ยนชื่อเป็น สาธารณรัฐเอสโตเนีย ในวันที่ 8 พฤษภาคม ค.ศ. 1990 จากนั้นเอกราชของสาธารณรัฐเอสโตเนียก็ได้รับการสถาปนาขึ้นอีกครั้งในวันที่ 20 สิงหาคม ค.ศ. 1991 และสหภาพโซเวียตเองก็รับรองว่าเอสโตเนียเป็นรัฐเอกราชในวันที่ 6 กันยายน ปีเดียวกัน