"สภาการศึกษาแห่งชาติ" หรือ "คณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ" มีจุดเริ่มต้นมาจากแนวความคิดการจัดตั้ง "สภามหาวิทยาลัยแห่งชาติ" เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2499 ในรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม โดยมีความมุ่งหวังที่จะพัฒนามหาวิทยาลัยให้เป็นสถาบันผลิตบัณฑิตให้ความรู้ความสามารถในวิชาการและวิชาชีพชั้นสูง ต่อมาในปี พ.ศ. 2501 ในรัฐบาลของจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้จัดตั้ง "สภาการศึกษาแห่งชาติ" ขึ้นแทน โดยมีนายกรัฐมนตรีเป็นประธานสภาการศึกษาแห่งชาติ