สุพันธุศาสตร์ (อังกฤษ: Eugenics) คือประมวลความเชื่อและวิธีปฏิบัติว่าด้วยการพัฒนาคุณภาพทางพันธุกรรมของประชากรมนุษย์ คำว่า สุพันธุศาสตร์ นี้ถูกประดิษฐ์ขึ้นครั้งแรกโดยนักสังคมวิทยาชาวอังกฤษ เซอร์ ฟรานซิส แกลตัน ในปีค.ศ. 1883 กฎหมายสุพันธุศาสตร์ถูกบังคับใช้ครั้งแรกในโลกที่รัฐอินดีแอนาในปีค.ศ. 1907[2][3] ซึ่งเปิดทางให้มีการทำหมันโดยการบังคับ ก่อนที่ศาลสูงรัฐอินดีแอนาจะได้สั่งยกเลิกกฎหมายฉบับนี้ในปี 1921 อย่างไรก็ตาม มีรัฐอื่นๆอีก 13 แห่งที่ได้นำกฎหมายเช่นนี้ไปบังคับใช้ตาม หนึ่งในนั้นคือรัฐเวอร์จิเนีย ซึ่งตรากฎหมายทำหมันขึ้นในปี 1924 กฎหมายนี้ถูกฟ้องร้องต่อศาลสูงสุดสหรัฐว่าขัดต่อรัฐธรรมนูญ แต่ท้ายสุด ศาลสูงสุดสหรัฐก็รับรองกฎหมายฉบับนี้ให้บังคับใช้ต่อไปในรัฐเวอร์จิเนีย ซึ่งอนุญาติมีการบังคับทำหมันแก่ผู้ป่วยในโรงพยาบาลจิตเวช[4]กฎหมายทำหมันในสหรัฐนี้เองที่เป็นต้นแบบของกฎหมายสุพันธุศาสตร์ในนาซีเยอรมนี โดยมีมูลนิธิร็อกเกอะเฟลเลอร์เป็นผู้ออกทุนสนับสนุน บุคลากรสหรัฐจำนวนมากจากรัฐแคลิฟอร์เนีย ซึ่งเป็นรัฐที่มีการบังคับทำหมันมากที่สุดมากกว่ารัฐอื่นๆรวมกัน ถูกส่งตัวไปยังเยอรมนีเพื่อให้คำแนะนำแก่บรรดาแพทย์และนักวิทยาศาสตร์เยอรมัน [5]กฎหมายสุพันธุศาสตร์ยังถูกใช้งานในอีกหลายประเทศเช่นกัน อาทิ ประเทศเม็กซิโกในปีค.ศ. 1932 และประเทศญี่ปุ่นระหว่างปีค.ศ. 1948-96 ซึ่งล้วนมีลักษณะเนื้อหาคล้ายคลึงกัน โดยจะอนุญาตให้แพทย์สามารถบังคับทำหมันบุคคลที่มีความบกพร่องด้านสติปัญญาซึ่งอาจถ่ายทอดไปสู่ลูกหลาน เพื่อป้องกันไม่ให้ประชากรรุ่นหลังเกิดมาอย่างด้อยคุณภาพ