รองศาสตราจารย์ สุวินัย ภรณวลัย จบการศึกษาระดับปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก จากคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกียวโต ประเทศญี่ปุ่น ในปี พ.ศ. 2527 ด้วยทุนรัฐบาลญี่ปุ่น ได้รับปริญญาเอกแบบ รอมบุนฮาคาเซะ ซึ่งเป็นปริญญาเอกระดับสูงสุดของของประเทศญี่ปุ่น จากคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยโฮเช ในปี พ.ศ. 2535 โดยวิทยานิพนธ์ที่เขานำเสนอในระดับปริญญาเอกคือเรื่อง ทุนนิยมไทยกับบริษัทข้ามชาติญี่ปุ่น

นอกจากนี้แล้วยังเป็นผู้ที่สนใจศึกษาและชำนาญในศาสตร์ด้านพัฒนาและยกระดับจิตใจและร่างกายตามวิถีของชาวตะวันออก มีผลงานทางด้านนี้ออกมาเป็นหนังสือมากมาย อีกทั้งยังเป็นผู้เชี่ยวชาญในศิลปะการต่อสู้ เช่น มวยไทเก็ก อีกด้วย ปี พ.ศ. 2543 ด้วยความสนใจในเรื่องลึกลับจึงได้รู้จักกับอาจารย์กู้ (กิตติ ปภัสโรบล) และโดนหลอกลวงให้เชื่อเรื่อง เปรต[1]

เป็นผู้ก่อตั้งและเป็นผู้อำนวยการ ศูนย์บูรณาการศาสตร์และภูมิปัญญาโบราณ (CID) ที่ชั้น 4 ห้างสรรพสินค้าซีคอนสแควร์ เป็นผู้ก่อตั้งชมรมมังกรธรรมเพื่อส่งเสริมการปฏิบัติธรรมในแนวทางบูรณาการสู่สังคมปี ค.ศ. 2012 เขียนหนังสือชุดไตรภาค "บันทึกเนตรฟ้าใจวารี" ที่บันทึกประสบการณ์ทางจิตวิญญาณของตัวเองในช่วงยี่สิบกว่าปีที่ผ่านมา ล่าสุดได้นำเสนอ กรรมฐานเนตรฟ้า สู่สังคมไทยที่บูรณาการลมปราณกรรมฐานกับธาตุกายสิทธิ์ (แก้วบารมี) เข้าด้วยกัน นอกจากงานเขียนไตรภาค บันทึกเนตรฟ้าใจวารี (สำนักพิมพ์กรีนปัญญาญาณ) แล้ว ยังได้เขียนหนังสือ "เหนือมะเร็ง" และ "ตันตระโยคะศาสตร์เหนือวัย" (สำนักพิมพ์บ้านพระอาทิตย์) เป็นชุดหนังสือสุขภาพยอดคนออกมาด้วย รวมทั้งหนังสือ "ซามูไรสอนลูก" (สำนักพิมพ์โอเพ่นบุกส์)