เมื่อปี พ.ศ. 2321 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาจักรี (สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก)และเจ้าพระยาสุรสีห์ เป็นแม่ทัพไปปราบพระเจ้าสิริบุญสาร (องค์บุญ) ณ กรุงศรีสุตนาคนหุต (เวียงจันทน์)ที่คิดแข็งเมืองและเอาใจออกหากจากกรุงธนบุรี ขณะที่เจ้าพระยาทั้งสองเดินทัพผ่านเมืองนครราชสีมามาถึงเนินดินแห่งหนึ่งอยู่ติดกับฝั่งบึงละเลิงหวายอันเป็นที่ตั้งหมู่บ้านเมืองพลในปัจจุบัน เจ้าพระยาทั้งสองได้หยุดพักทัพที่นี่ เพราะเห็นว่าเป็นชัยภูมิเหมาะสมกว่าที่อื่น มีแหล่งน้ำปูปลาอาหารสมบูรณ์ จึงได้สร้างค่ายประตูหอรบ ตลอดจนขุดคูคันดินน้ำล้อมรอบตามหลักยุทธศาสตร์ในสมัยนั้น เพื่อป้องกันการถูกโจมตีจากฝ่ายศัตรูในเนื้อที่ประมาณ 1 ตารางกิโลเมตร และถือโอกาสรวมพลฝึกทหารเพิ่มเติมจากราษฎรที่เกณฑ์มาจากเมืองพุทไธสง (อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์) เมืองนอก (อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา) และเมืองชนบท (อำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น) ปัจจุบันคันดูดินและร่องน้ำยังคงเหลือปรากฏอยู่

ครั้นต่อมาเมื่อรวบรวมกำลังทหารได้มากพอสมควรแล้ว เจ้าพระยาทั้งสองจึงได้เดินทัพต่อไปยังเมืองหลวงพระบางและเวียงจันทน์ จนได้รับชัยชนะต่อพระเจ้าสิริบุญสาร (องค์บุญ) สมพระราชหฤทัยของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทุกประการและได้อัญเชิญพระแก้วมรกตและพระบางมาไว้ที่ กรุงธนบุรี พระแก้วมรกตประดิษฐ์ไว้ที่วัดอรุณฯ ส่วนพระบางได้คืนให้แก่ลาวไปในรัชกาลที่ 1

หลังจากนั้นค่ายพักพลดังกล่าวได้ถูกทอดทิ้งให้เป็นที่รกร้างว่างเปล่ามาเป็นเวลานาน ปกคลุมไปด้วยต้นไม้ขนาดใหญ่และเถาวัลย์นานาพันธุ์ แต่เนื่องจากที่นี่มีทำเลที่เหมาะสมเพราะติดกับบึงละเลิงหวาย ต่อมาจึงได้มีผู้คนอพยพไปหักร้างถางป่าปลูกบ้านเรือนเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จนเป็นหมู่บ้านขนาดใหญ่ จึงได้ชื่อว่า บ้านเมืองพล ขึ้นต่อเมืองชนบท ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง บ้านเมืองพลได้ถูกยกฐานะเป็น ตำบลเมืองพล ตั้งอยู่ห่างจากอำเภอชนบท 45 กิโลเมตร

ครั้นต่อมาในปี พ.ศ. 2457 กระทรวงมหาดไทยได้พิจารณาเห็นว่า การคมนาคมและการติดต่อราชการของตำบลเมืองพลกับอำเภอชนบทไม่สะดวก เพราะต้องอาศัยการเดินเท้า เกวียน และม้าเป็นพาหนะ จึงได้แบ่งเขตการปกครองของอำเภอชนบทโดยยกฐานะตำบลเมืองพลเป็นอำเภอใหม่ให้ชื่อว่า อำเภอพล โดยมีขุนมัชการธนานุรักษ์ (แสง ภาสะฐิติ) เป็นนายอำเภอคนแรก

• วันที่ 12 เมษายน 2457 แยกพื้นที่ตำบลเมืองพล อำเภอเมืองชนบท มาตั้งเป็น อำเภอเมืองพล[1]
• วันที่ 14 มีนาคม 2480 ยกฐานะท้องที่บางส่วนของตำบลเมืองพล ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลเมืองพล[2]
• วันที่ 1 เมษายน 2480 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดนครราชสีมา กับจังหวัดขอนแก่น โดยโอนพื้นที่หมู่ 15 (ในขณะนั้น) ของตำบลบัวใหญ่ กับพื้นที่หมู่ 14,26,27,29,30,31,32,34,41,42,43 (ในขณะนั้น) ของตำบลกุดจอก อำเภอบัวใหญ่ มาขึ้นกับอำเภอพล และโอนพื้นที่หมู่ 3,5,6,7,15,16,19,20,21,22,23,24,25,26,27,28,30,31,33,35,41 43,44,46 (ในขณะนั้น) ของตำบลโนนเพ็ด อำเภอบัวใหญ่ มาขึ้นกับอำเภอพล[3]
• วันที่ 2 มกราคม 2481 ยุบตำบลเปือยน้อย อำเภอพล และโอนหมู่บ้าน 1-3, 5, 8-17, 20-22 ของตำบลเปือยน้อย อำเภอพล ที่ถูกยุบ ไปขึ้นกับกิ่งอำเภอบ้านไผ่ อำเภอชนบท และหมู่ที่ 4,6,7,18,19 ที่เหลือ ให้ไปขึ้นกับตำบลหนองเม็ก อำเภอพล[4]
• วันที่ 18 เมษายน 2481 โอนพื้นที่หมู่ 2 บ้านกอก, หมู่ 7 บ้านโคกล่าม, หมู่ 19 บ้านหนองแปน, หมู่ 25 บ้านหนองแวง (ในขณะนั้น) ของตำบลตะกั่วป่า ไปขึ้นกับตำบลหนองมะเขือ[5]
• วันที่ 17 พฤษภาคม 2492 ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในอำเภอพล (1,2,3,4)[6]
  • (1) ตั้งตำบลโนนทอง แยกออกจากตำบลคอนฉิม และตำบลแวงน้อย
  • (2) ตั้งตำบลโคกสง่า แยกออกจากตำบลแวงน้อย
  • (3) ตั้งตำบลคึมชาด แยกออกจากตำบลหนองเม็ก
  • (4) ตั้งตำบลเพ็กใหญ่ แยกออกจากตำบลเมืองพล
• วันที่ 23 ธันวาคม 2501 ตั้งตำบลเก่างิ้ว แยกออกจากตำบลเพ็กใหญ่ ตั้งตำบลละหานนา แยกออกจากตำบลแวงน้อย และตำบลโคกสง่า[7]
• วันที่ 9 มกราคม 2505 แยกพื้นที่ตำบลตะกั่วป่า ตำบลหนองเม็ก ตำบลโนนธาตุ และตำบลคึมชาด อำเภอพล มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอหนองสองห้อง ขึ้นกับอำเภอพล[8]
• วันที่ 2 ตุลาคม 2505 โอนพื้นที่หมู่ 3 (ในขณะนั้น) ของตำบลเก่างิ้ว ไปตั้งเป็นหมู่ 17 ของตำบลเพ็กใหญ่[9]
• วันที่ 23 เมษายน 2506 จัดตั้งสุขาภิบาลหนองสองห้อง ในท้องที่บางส่วนของตำบลตะกั่วป่า[10]
• วันที่ 16 กรกฎาคม 2506 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอหนองสองห้อง อำเภอพล เป็น อำเภอหนองสองห้อง[11]
• วันที่ 3 สิงหาคม 2506 ตั้งตำบลหนองแวงโสกพระ แยกออกจากตำบลหนองมะเขือ ตั้งตำบลหนองสองห้อง แยกออกจากตำบลตะกั่วป่า ตำบลคึมชาด และตำบลโนนธาตุ[12]
• วันที่ 15 มิถุนายน 2508 ตั้งตำบลท่าวัด แยกออกจากตำบลละหานนา[13]
• วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2511 ตั้งตำบลก้านเหลือง แยกออกจากตำบลแวงน้อย ตั้งตำบลใหม่นาเพียง แยกออกจากตำบลคอนฉิม[14]
• วันที่ 13 ตุลาคม 2513 ตั้งตำบลท่านางแนว แยกออกจากตำบลโนนทอง ตั้งตำบลทางขวาง แยกออกจากตำบลโคกสง่า ตั้งตำบลโจดหนองแก แยกออกจากตำบลเมืองพล[15]
• วันที่ 4 มิถุนายน 2514 แยกพื้นที่ตำบลแวงน้อย ตำบลละหานนา ตำบลท่าวัด ตำบลก้านเหลือง ตำบลท่านางแนว และตำบลทางขวาง อำเภอพล มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอแวงน้อย ขึ้นกับอำเภอพล[16]
• วันที่ 26 ธันวาคม 2515 จัดตั้งสุขาภิบาลแวงน้อย ในท้องที่บางส่วนของตำบลแวงน้อย[17]
• วันที่ 21 สิงหาคม 2518 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอแวงน้อย อำเภอพล เป็น อำเภอแวงน้อย[18]
• วันที่ 18 มกราคม 2520 แยกพื้นที่ตำบลคอนฉิม ตำบลโนนทอง และตำบลใหม่นาเพียง อำเภอพล มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอแวงใหญ่ ขึ้นกับอำเภอพล[19]
• วันที่ 25 กันยายน 2522 ตั้งตำบลหนองแวงนางเบ้า แยกออกจากตำบลเก่างิ้ว ตั้งตำบลแวงใหญ่ แยกออกจากตำบลคอนฉิม[20]
• วันที่ 25 พฤศจิกายน 2528 ตั้งตำบลลอมคอม แยกออกจากตำบลเพ็กใหญ่[21]
• วันที่ 26 กันยายน 2529 ตั้งตำบลโนนข่า แยกออกจากตำบลหนองมะเขือ[22]
• วันที่ 31 สิงหาคม 2531 ตั้งตำบลโสกนกเต็น แยกออกจากตำบลเมืองพล[23]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2532 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอแวงใหญ่ อำเภอพล เป็น อำเภอแวงใหญ่[24]
• วันที่ 15 กันยายน 2532 ตั้งตำบลหัวทุ่ง แยกออกจากตำบลเก่างิ้ว[25]
• วันที่ 9 เมษายน 2535 จัดตั้งศาลจังหวัดพล ในท้องที่อำเภอพล[26]
• วันที่ 24 กันยายน 2538 ยกฐานะจากเทศบาลตำบลเมืองพล เป็น เทศบาลเมืองเมืองพล[27]