พระเจ้าติโลกราช (ท้าวลก) มหาราชที่ยิ่งใหญ่ของอาณาจักรล้านนา

หมื่นด้ามพร้าคด หรือ หมื่นด้ำพร้าคต เป็นชาวเมืองยวม ปรากฏตนในตำนานพื้นเมืองทางเหนือหลายเรื่อง ในตำนานโยนก ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ เรียก หมื่นด้ำ–พร้าคต ในชินกาลมาลีปกรณ์ เรียกชื่อตำแหน่งของท่านว่า สีหโคตรเสนาบดี ตำนานพระธาตุวัดเจดีย์หลวง ขานนามว่า หมื่นด้ำสีหโคตร เมื่อวัยเยาว์ หมื่นด้ำพร้าคต เป็นพระสหายพระเจ้าติโลกราช สนิทสนมรู้ฝีมือกันดี จนทรงตรัสว่า “หากกูเป็นใหญ่ กูจักตั้งให้มึงเป็นเสนา” และเมื่อพระเจ้าติโลกราชได้ขึ้นครองราชย์ ก็ได้ทรงแต่งตั้ง หมื่นด้ำพร้าคต เป็นสล่าเอก หรือนายช่างเอก ผู้สนิทและรู้พระทัยพระองค์ยิ่ง ในปีพ.ศ. 2020 หมื่นด้ำพร้าคตได้เดินทางไปลังกาทวีป เพื่อจำลองแบบอย่างโลหปราสาทและรัตนเจดีย์ เพื่อกลับมาปฏิสังขรณ์กุฏิมหาธาตุ หรือเจดีย์ลักษณบุราคม (เจดีย์หลวง) การสร้างพระเจดีย์เจ็ดยอดที่วัดเจ็ดยอด พระเจ้าติโลกราชยังได้โปรดให้หล่อพระพุทธรูปทองสัมฤทธิ์องค์ใหญ่หนัก 33 แสน ให้มีพุทธลักษณะแบบลวปุระ หรือแบบละโว้ หรือ ลพบุรีอันเป็นชาติภูมิของพระนางจามเทวี ขัตติยนารี(ู้มีอำนาจเหนือดินแดนที่ราบลุ่มน้ำปิงก่อนการก่อตั้งนครเชียงใหม่ คือ พระเจ้าแค่งคม หรือ พระเจ้าแข้งคม ที่ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ที่ วัดศรีเกิด จังหวัดเชียงใหม่ "ลุศักราช 844 ปีขาลจัตวาศก หมื่นด้ำพร้าคต หรือสีหโคตรเสนาบดีผู้เป็นนายช่างใหญ่ ป่วยถึงอนิจกรรม โปรดให้ทำฌาปนกิจ ณ เมืองยวมใต้ ให้ก่อเจดีย์บรรจุอัฐิธาตุไว้ ณ ที่นั้น”

เทพสิงห์ วีรบุรุษจากเมืองยวมผู้สร้างวีรกรรมอันห้าวหาญในปี พ.ศ. 2270 ได้ก่อการกบฎ (ฟื้นม่าน) คุมกำลังพลเข้าล้างอำนาจของโป่มังแรนร่า ผู้ปกครองชาวพม่า เจ้าเมืองเชียงใหม่พระองค์ที่ 12 ในขณะนั้นได้สำเร็จ ถึงแม้จะมีอำนาจเป็นอิสระจากพม่าได้เพียงระยะเวลาสั้นๆเพียงหนึ่งเดือนก็ตาม สิ่งที่เทพสิงห์ได้กระทำไว้เป็นสิ่งสร้างแรงบันดาลใจแก่ชาวล้านนายุคต่อๆมาที่คิดจะกอบกู้อิสรภาพคืนจากพม่า

นายดำผู้พิชิตเสือร้ายด้วยความกล้า เป็นผู้ที่มีฝีมือในการต่อสู้ จนได้รับการแต่งตั้งให้เป็น “เจ้าโกหล่าน” ไปครองเมืองนาย