ประวัติ ของ อิติปิโสรัตนมาลา

ในบรรดาผู้นิยมสาธยายบทสวดรัตนมาลาต่างกล่าวถึงที่มาของบทสวดนี้ต่างๆ กันออกไป แต่ส่วนใหญ่ไม่สามารถระบุได้อย่างเฉพาะเจาะจงว่าผู้ใดที่รจนาพระคาถานี้ หรือพระคาถานี้ได้รับการรจนาขึ้นเมื่อใด บางตำรากล่าวว่า อิติปิโสรัตนมาลา 108 คาถา มีมาแต่โบราณกาล สืบทอดกันมาหลายสำนวน หลายฉบับ บางฉบับเขียนเล่าไว้ว่า พระอาจารย์หลายท่านช่วยกันแต่ง จารึกไว้ในแผ่นศิลา แล้วนำมาแช่ไว้ในสระหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีหลายท่านทรงจำไว้ได้ มากบ้างน้อยบ้างสืบๆกันมา [1] บางความเห็นระบุเพียงว่า ได้รับการสืบทอดมาจากคณาจารย์สมัยกรุงศรีอยุธยา และสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) ยังใช้ปลุกเสกพระสมเด็จของท่าน [2]

ทั้งนี้ F. Bizot ได้ทำการศึกษาการใช้มนต์ภาาบาลีเขียนยันต์ และพบว่า ในบรรดาคาถาที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในพิธีพุทธาภิเษกคือ รัตนมาลา ซึ่งพบฉบับต่างๆ ในพม่า ไทย และกัมพูชา โดยพบหลักฐานครั้งแรกในจารึกที่เมืองพุกาม เมื่อปีค.ศ. 1442 [3]