อุโมงค์ฐานก็อทฮาร์ท (
เยอรมัน: Gotthard-Basistunnel;
อิตาลี: Galleria di base del San Gottardo;
โรแมนช์: Tunnel da basa dal Son Gottard;
ฝรั่งเศส: Tunnel de base du Saint-Gothard) เป็น
อุโมงค์ฐานสำหรับทางรถไฟที่ลอดผ่าน
เทือกเขาแอลป์ใน
ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ บริเวณ
ช่องเขาก็อทฮาร์ท เปิดใช้งานเมื่อวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2559 แต่จะเริ่มใช้บริการอย่างเต็มรูปแบบในสิ้นปีนี้
[4] และด้วยความยาวเฉลี่ยเส้นทาง 57.09 กิโลเมตร
[3] ทำให้อุโมงค์แห่งนี้เป็นอุโมงค์สัญจรที่ยาวที่สุดและลึกที่สุดในโลก
[5][6] และเป็นเส้นทางสัญจรระดับพื้นดินเส้นทางแรกผ่านเทือกเขาแอลป์
[7]โครงการประกอบด้วยอุโมงค์สองอุโมงค์วิ่งขนานกัน แต่ละอุโมงค์มีทางรถไฟทางเดี่ยว สามารถรองรับรถไฟได้กว่า 200–250 ขบวนต่อวัน เชื่อมต่อเทศบาลแอสท์เฟ็ลท์ในรัฐอูรี กับเทศบาลโบดีโยใน
รัฐตีชีโน โดยผ่านด้านใต้ของเทศบาลเซดรุนใน
รัฐเกราบึนเดิน อุโมงค์แห่งนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการแอลป์แทรนซิต หรืออีกชื่อหนึ่งคือ โครงการเชื่อมต่อทางรถไฟสายใหม่ผ่านเทือกเขาแอลป์ (New Railway Link through the Alps; NRLA) ซึ่งนอกจากอุโมงค์ฐานก็อทฮาร์ทแล้วยังมีอุโมงค์อื่น ๆ อีกคือ
อุโมงค์ฐานเลิทช์แบร์คและ
อุโมงค์ฐานเชเนรี ซึ่งมีกำหนดเปิดใช้งานในปลายปี พ.ศ. 2560 เนื่องจากอุโมงค์ฐานก็อทฮาร์ทนั้นมีความยาวมากและเชื่อมรัฐสองรัฐที่อยู่คนละฟากของเทือกเขาแอลป์ ดังนั้นในบางวัน อุณหภูมิของสองปากอุโมงค์อาจแตกต่างกันมากถึง 10 องศาเซลเซียส แต่โดยเฉลี่ยแล้วอุณหภูมิจะแตกต่างกัน 2 ถึง 3 องศาเซลเซียส โดยที่ปากอุโมงค์ด้านเหนือจะหนาวกว่าด้านใต้สวิตเซอร์แลนด์ได้จัดการลงประชามติโครงการอุโมงค์ฐานก็อทฮาร์ทในปี พ.ศ. 2535 โดยในการลงมติครั้งนั้น ชาวสวิสกว่าร้อยละ 64 เห็นชอบกับโครงการ
[8] โครงการได้เริ่มก่อสร้างในปี พ.ศ. 2539 โดยที่การขุดเจาะอุโมงค์แรกฝั่งตะวันออกได้แล้วเสร็จเมื่อ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2553
[9] และอุโมงค์ที่สองฝั่งตะวันออกแล้วเสร็จเมื่อ 23 มีนาคม พ.ศ. 2554 เดิมคาดว่าโครงการนี้จะใช้งบประมาณ 9.8 พันล้าน
ฟรังก์สวิส (ราว 10.3 พันล้าน
ดอลลาร์สหรัฐ) แต่งบประมาณกลับบานปลายไปจบลงที่กว่า 12 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
[9])
[4] มีคนงานเสียชีวิตเก้าคนระหว่างการก่อสร้าง
[10]