อุโมงค์ผาเมือง เป็นภาพยนตร์ไทย พีเรียด-ดราม่า แนวคดีฆาตกรรมปริศนา ออกฉายวันที่ 11 กันยายน พ.ศ. 2554 กำกับโดย หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ เทวกุล เป็นภาพยนตร์ลำดับที่ 10 สร้างเพื่อฉลอง 100 ปี หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช และครบรอบ 40 ปี สหมงคลฟิล์ม ซึ่งทั้งสองวาระได้เวียนมาครบในปี พ.ศ. 2554[1]ภาพยนตร์เรื่องนี้ดัดแปลงจากบทละครของหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช เรื่อง ราโชมอน ซึ่งดัดแปลงมาจากเรื่องสั้นของ ริวโนะสุเกะ อะคุตะงะวะ อีกต่อหนึ่ง ซึ่งเรื่องราวดังกล่าว อากิระ คุโรซาวา ได้นำมาสร้างเป็นภาพยนตร์เรื่อง "ราโชมอน" เมื่อปี พ.ศ. 2493 เข้าชิงและคว้ารางวัลอีกหลายสถาบัน รวมถึง รางวัลออสการ์เกียรติยศภาพยนตร์เรื่องนี้เป็นการกลับร่วมงานกันอีกครั้งของหม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ เทวกุล ที่หลังจากได้กำกับภาพยนตร์เรื่องล่าสุด เรื่อง ชั่วฟ้าดินสลาย ในปี พ.ศ. 2553 ที่ได้กลับร่วมงานอีกครั้งกับ สหมงคลฟิล์ม อินเตอร์เนชั่นแนลอุโมงค์ผาเมือง เล่าเรื่องราวของนครผาเมือง ในอาณาจักรสุโขทัย ปัจจุบันอยู่ในจังหวัดลำปาง ซึ่งเกิดคดีฆาตกรรมขุนศึกเจ้าหล้าฟ้า โดยมีแม่หญิงคำแก้ว นางสนม , โจรป่าสิงห์คำ , และร่างทรงวิญญาณของขุนศึกเป็นผู้ให้การ ถ่ายทอดเหตุการณ์ผ่านพระอานนทภิกขุ , พรานป่า และสัปเหร่อ