เค้าโครงเรื่อง

อุโมงค์ผาเมือง เป็นภาพยนตร์ที่ดัดแปลงจากบทละครเวทีเรื่อง ราโชมอน ของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ซึ่งเรียบเรียงและดัดแปลงจากเรื่องสั้น 2 เรื่อง คือ Rashomon (ประตูผี) และ In a Grove (ในป่าละเมาะ) ของนักประพันธ์ยอดฝีมือชาวญี่ปุ่น ริวโนะสุเกะ อะคุตะงะวะ อันเป็นที่มาของภาพยนตร์ญี่ปุ่นเรื่องดังก้องโลกอย่าง Rashomon (2493) ผลงานการกำกับลำดับที่ 11 ของ อากิระ คุโรซาวา ออกฉายครั้งแรกที่ประเทศญี่ปุ่น เมื่อวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2493 ก่อนที่จะเดินทางไปฉายประกวดและคว้ารางวัลจากเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเวนิส ที่ประเทศอิตาลี พ.ศ. 2494 และเข้าฉายที่สหรัฐอเมริกาเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2494 ก่อนที่จะได้เข้าชิงและคว้ารางวัลอีกหลายสถาบัน รวมถึงรางวัลออสการ์เกียรติยศ เมื่อปี พ.ศ. 2495 [2]

สู่การเขียนบทสุดละเมียดและกำกับอย่างสุดวิจิตรตระการตาของผู้กำกับ ม.ล. พันธุ์เทวนพ เทวกุล ได้นำมาดัดแปลงเรื่องราวนี้ เป็นภาพยนตร์ย้อนยุคไปในอาณาจักรล้านนาไทยเมื่อ 700 ปีที่ผ่านมา เป็นเรื่องราวของคดีฆาตกรรมพิศวงระหว่างขุนศึกนักรบ, โจรป่า และเจ้านางผู้เลอโฉม

หม่อมน้อยได้เผยถึงโปรเจกต์ใหม่ล่าสุดนี้ว่า “ภาพยนตร์ใหม่ที่กำลังทำคือเรื่อง ‘อุโมงค์ผาเมือง’ ซึ่งผมดัดแปลงมาจากบทละครเวทีสนุกเข้มข้นน่าติดตามของท่านคึกฤทธิ์ เพื่อฉลองครบรอบ 100 ปีเกิดของท่าน และยังครบรอบ 40 ปีของสหมงคลฟิล์มพอดีด้วย ก็เป็นการร่วมฉลองสองวาระยิ่งใหญ่นี้ไปพร้อมๆ กันเลย ถือเป็นโอกาสอันดีที่เสี่ยเจียงยินดีทุ่มทุนสร้างและมอบความไว้วางใจให้ผม กำกับหนังเรื่องใหม่อีกครั้งหลังจากเพิ่งเสร็จสิ้น ‘ชั่วฟ้าดินสลาย’ ไปเมื่อปีที่แล้วนี้เอง หนังเรื่องนี้ก็ได้นักแสดงชั้นดียอดฝีมือแห่งยุคมาร่วมประชันบทบาทมากมาย ทั้งอนันดา, พลอย เฌอมาลย์, มาริโอ้, อ๊อฟ พงษ์พัฒน์, คุณหม่ำ, ดอม เหตระกูล และยังมีอีกหลายคนที่จะมาร่วมสร้างสีสันให้กับหนังเรื่องนี้ ซึ่งรับรองได้ว่านักแสดงทุกคนจะสร้างความแปลกใหม่และเปลี่ยนแปลงคาแร็คเตอร์ อย่างที่ไม่เคยแสดงมาก่อนแน่นอน”

โครงเรื่องทั้งหมด หม่อมน้อยได้กล่าวว่า “คือมันเป็นเรื่องของคดีที่ขุนศึกกับภรรยา เดินทางไปในป่าแล้วก็ได้พบกับโจรป่า และขุนศึกก็โดนโจรป่าหลอกล่อและข่มขืนเมียต่อหน้า แล้วท้ายสุดตัวขุนศึกก็ตายไปและโจรป่าก็โดนจับได้ ต้องไปให้การในศาล ตัวเมียขุนศึกก็ต้องไปให้การด้วย ก็มีการเข้าทรงวิญญาณของขุนศึก และต่างคนก็ต่างให้การต่างๆ กัน และเรื่องก็ดำเนินผ่านพระหนุ่ม ซึ่งเป็นผู้เห็นขุนศึกและภรรยาเข้าป่าไปเป็นคนสุดท้าย และตัวคนตัดฟืน ก็เป็นคนพบศพ และสองคนก็ต้องให้การในศาลด้วย พระหนุ่มได้เห็นว่าทั้งสามคนก็ให้การคนละทิศคนละทางเลย ทุกคนได้รับสารภาพว่าตนเองนั้นได้เป็นคนฆ่าขุนศึก ทั้งโจรก็รับสารภาพว่าตนเป็นคนฆ่า ตัวเมียขุนศึกก็บอกว่าเธอเป็นคนฆ่าสามี ส่วนวิญญาณขุนศึกก็ให้การว่าทนความเสื่อมเสียเกียรติยศไม่ได้ก็เลยฆ่าตัวตายเอง ตัวพระหนุ่มซึ่งบวชได้พรรษาเดียว เป็นพระที่เคร่งในวินัยได้เจอเหตุการณ์นี้ก็รู้สึกว่าไม่สามารถเข้าใจมนุษย์ ได้เรื่องเริ่มต้นตรงนี้ ระหว่างที่พระหนุ่มจะเดินทางกลับบ้านเกิด ก็เจอพายุ และตัวคนตัดฟืนก็วิ่งตามมาพอดี ทั้งสองคนก็เลยไปหลบฝนอยู่ในอุโมงค์ผาเมือง ทำให้เจอกับสัปเหร่อและความเป็นจริงต่างๆ ก็เปิดเผยขึ้นในอุโมงค์นั้นเอง”[3]

นักแสดงและผู้กำกับ

หลังจากที่ภาพยนตร์เรื่อง ชั่วฟ้าดินสลาย ประสบความสำเร็จในระดับหนึ่ง สมศักดิ์ เตชะรัตนประเสริฐ จับมือผู้กำกับ ม.ล. พันธุ์เทวนพ เทวกุล อีกครั้ง เป็นผลงานลำดับที่ 10 ถัดจากภาพยนตร์เรื่อง ชั่วฟ้าดินสลาย ในปี พ.ศ. 2553 หลังจากประสบความสำเร็จอย่างสูงกับภาพยนตร์รักพีเรียดสุดละเมียดเรื่องนี้ ภาพยนตร์เรื่องนี้ดัดแปลงมาจากบทละครเวทีเรื่อง “ราโชมอน” อันเป็นวรรณกรรมชิ้นเอกของ ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช ซึ่งหม่อมน้อยเคยสร้างเป็นละครเวทีมาแล้ว ในปี พ.ศ. 2535 ที่มณเฑียรทองเธียเตอร์ โรงแรมมณเฑียร

ระดมทีมนักแสดงแถวหน้าของเมืองไทย ได้แก่ มาริโอ้ เมาเร่อ, อนันดา เอเวอริงแฮม, เฌอมาลย์ บุญยศักดิ์, พงษ์พัฒน์ วชิรบรรจง, เพ็ชรทาย วงษ์คำเหลา, ดอม เหตระกูล, ศักราช ฤกษ์ธำรงค์, รัดเกล้า อามระดิษ และนักแสดงสมทบอีกมากมายมาประชันบทบาทสุดเข้มข้นเป็นครั้งแรก ในเรื่องราวสนุกชวนติดตามที่สอดแทรกเนื้อหาสาระไปตลอดทุกอณูภาพยนตร์

หลังจากที่คว้ารางวัลด้านการแสดงยอดเยี่ยมในสาขานักแสดงนำชายและนักแสดงนำหญิง แทบทุกสถาบันรางวัลภาพยนตร์ไทยจากภาพยนตร์รักอมตะเรื่อง ชั่วฟ้าดินสลาย เมื่อปีที่ผ่านมาล่าสุด อนันดา เอเวอริงแฮม และ เฌอมาลย์ บุญยศักดิ์ ก็ได้รับโอกาสอันดีกลับมาประชันบทบาทกันอย่างสุดฝีมืออีกครั้งในภาพยนตร์ฟอร์มยักษ์เรื่องนี้[4]

ส่วนตัวละครตัวอื่นๆ ที่มีสมทบเข้ามาก็มี ศักราช ฤกษ์ธำรงค์ ที่แสดงเป็นทิพย์ ในชั่วฟ้าดินสลาย มาช่วยเสริมให้อีกในบทเป็นเจ้าหลวงผู้พิพากษาในเรื่องนี้ ส่วน ดารณีนุช โพธิปิติ รับบทเป็นแม่ของแม่หญิงคำแก้ว และมีธัญญา โสภณ ในบทแม่ของขุนศึกก็มาร่วมมาแสดงอีกด้วย

ฉากการต่อสู้

ภาพยนตร์เรื่องนี้ ได้นำ พันนา ฤทธิไกร กำกับฉากบู๊ นับเป็นปรากฏการณ์ใหม่แห่งวงการภาพยนตร์ไทย ร่วมกับผู้กำกับ ม.ล.พันธุ์เทวนพ เทวกุล ร่วมกันกำกับฉากต่อสู้อันน่าตื่นเต้นระหว่าง อนันดา เอเวอริงแฮม และ ดอม เหตระกูล ในภาพยนตร์

หม่อมน้อยเผยว่า “ผมไม่เชี่ยวชาญศิลปะการต่อสู้ซักเท่าไหร่นัก แต่ในเรื่องนี้ต้องมีฉากต่อสู้ของอนันดา และดอมท่ามกลางป่า และธรรมชาติอันสวยงามที่น้ำตกหมอกฟ้า ผมจึงต้องเชิญคุณพันนามาออกแบบและร่วมกำกับฉากแอ็คชั่นในหนังพีเรียดเรื่องนี้ แล้วก็รู้สึกเป็นเกียรติที่ได้มีโอกาสร่วมงานกับผู้กำกับคิวบู๊มืออาชีพระดับอินเตอร์อย่างนี้ คุณพันนาไม่ใช่แค่กำกับฉากบู๊ให้ดูสนุกตื่นเต้นเร้าใจเท่านั้น แต่ยังสร้างสรรค์ศิลปะการต่อสู้ในแบบฉบับวัฒนธรรมล้านนาโบราณออกมาได้อย่างสมจริงและงดงามจนน่าทึ่ง แบบที่ไม่เคยเห็นในเรื่องไหนมาก่อนเลย ไม่มีใครคาดคิดว่าพันนากับหม่อมน้อย หรือหม่ำกับหม่อมน้อยจะโคจรมาเจอกันได้ ก็ได้มาทำงานร่วมกันแล้วในเรื่องนี้ ถือเป็นสีสันอีกอย่างหนึ่งของเรื่องนี้เลยก็ว่าได้” [5]