กรดอะมิโน โปรตีน และ อโรมาติก

ส่วนที่ไม่เป็นสารฮิวมิก

ประกอบด้วยสารอินทรีย์ที่เป็นองค์ประกอบของสิ่งมีชีวิตโดยทั่วไป เช่น สารประกอบพวกคาร์โบไฮเดรต โปรตีน กรดอะมิโน ลิพิด ลิกนิน แทนนิน และกรดอินทรีย์ต่างๆ เป็นต้น ลักษณะที่สำคัญของสารอินทรีย์เหล่านี้ คือ

1. มีมวลโมเลกุลค่อนข้างต่ำ
2. มีโครงสร้างโมเลกุลไม่สลับซับซ้อน
3. ง่ายต่อการย่อยสลาย
4. เป็นแหล่งอาหารและแหล่งพลังงานของจุลินทรีย์ในดิน

ส่วนที่เป็นสารฮิวมิก

เกิดจากการแปรสภาพของสารอินทรีย์และสังเคราะห์รวมตัวขึ้นมาใหม่ของสารที่ไม่ใช่ฮิวมิก ประกอบด้วยกลุ่มของสารอินทรีย์ประเภทที่มีลักษณะดังนี้

1. มีมวลโมเลกุลค่อนข้างสูง
2. โครงสร้างโมเลกุลมีรูปร่างทีไม่แน่นอน
3. แสดงสมบัติเป็นสารคอลลอยด์
4. คงทนต่อการย่อยสลายโดยจุลินทรีย์ดิน

สารฮิวมิกละลายน้ำได้น้อยมาก แต่สามารถละลายได้ในสารละลายที่เป็นกรดและด่างในบางส่วนของสารฮิวมิก สารฮิวมิกสามารถแบ่งออกได้เป็นสามส่วนใหญ่ๆ คือ

1. กรดฮิวมิก (humic acid) : ส่วนที่ละลายได้ในด่าง แล้วตกตะกอนเป็นกรดฮิวมิกเมื่อปรับสารละลายให้เป็นกรด
2. กรดฟุลวิก (fulvic acid) : ส่วนที่ละลายได้ในด่าง แต่ไม่ตกตะกอนเมื่อปรับสารละลายให้เป็นกรด
3. ฮิวมิน (humin) : ส่วนที่ไม่ละลายในด่าง[1]