ตราประจำตระกูล ของ เกราะญี่ปุ่น

มอน หรือ ตราประจำตระกูลโตคุกาว่า อิเอยะสึบนคะบุโตะมอน หรือ ตราประจำตระกูลโอดะ

“ตราประจำตระกูล” ใน ญี่ปุ่น มีวัตถุประสงค์เดียวกับใน ตะวันตก กล่าวคือเพื่อให้สามารถจดจำง่ายขึ้นว่า “ใครเป็นใคร” ในสมรภูมิ การสวมเกราะทั้ง 2 ประเภทนั้นทำให้แต่ละคนและดูเหมือนกันไปหมด ดังนั้นวิธีการที่ จะทำให้สามารถแยกแยะออกว่า ใครเป็นผู้ที่สมควรฆ่าและใครเป็นมิตรจึงเป็น เรื่องคอขาดบาดตาย และสำคัญยิ่งในการทำศึกสงคราม ในตอนเริ่มแรก ไดเมียวผู้คุมกองทัพจะนำธงรบขนาดใหญ่ที่มีสีสัน เพื่อแสดงให้เห็นถึงความจงรักภักดีของทหารต่อตระกูล และแม้แต่ในยุคแรกๆ ก็ได้มีการพิมพ์ มอน หรือ ตราประจำตระกูล ซึ่งมักเป็นรูปสัญลักษณ์ไว้บนธรงรบ หรือประทับไว้บนชุดเกราะ หรือแสดงให้เห็นชัดเจนบนโล่ไม้ขนาดใหญ่

สำหรับ มอน หรือ ตราประจำตระกูล การออกแบบของมอนจะมีความสำคัญมากกว่าการใช้สี ซึ่งแตกต่างไปจากตราประจำตระกูลของ ตะวันตก และเมื่อตระกูลใดตระกูลหนึ่งเริ่มใช้ มอน รูปแบบใด ก็จะใช้ไปตลอดโดยไม่มีการเปลี่ยนแปลง ในตราประจำตระกูลของ ยุโรป จะมีการแบ่งเครื่องหมายตราประจำตระกูลออกเป็นครึ่งหนึ่ง หรือเป็นเสี้ยวหนึ่งส่วนสี่ ซึ่งแสดงถึงเปอร์เซ็นต์ของเจ้าของที่มีส่วนในตระกูลนั้น แบบของตราประจำตระกูลจึงมักถูกเปลี่ยนแปลง โดยลูกชายคนแรก คนที่สอง หรือคนที่สามของตระกูล ทำให้กิจกรรมการสร้าง ตราประจำตระกูลกลายเป็นเรื่องที่ซับซ้อน ขณะที่ในญี่ปุ่นสมาชิกทั้งหมดของตระกูลรวมถึงบริวารทั้งหมดจะใช้มอนแบบเดียวกัน

ในยุคเซ็นโกคุ การใช้ มอน ในตระกูลของ ซามูไร ได้ตั้งหลักปักฐานอย่างมั่นคง ตระกุลโตคุกาว่าใช้ มอน รูปใบที่มีสามแฉกของต้น อะโอะอิ (ต้นฮอลลี่ฮ็อค) อยู่ในวงกลม หลายๆ ตระกูลใช้รูปแบบคล้ายๆ กันแต่เป็นรูป โทโมเอะ (รูปคล้ายจุลภาคที่อยู่บนสัญลักษณ์ หยิน-หยาง) มอน ยังใช้บน ซาชิโมโนะ หรือ ธง ที่ติดที่กลางหลังบนชุดเกราะของไดเมียว แม่ทัพและซามูไร และอะชิการุแต่ละคน สีพื้นของธงจะบอกให้รู้ว่าแม่ทัพ ซามูไรหรือทหารคนนั้นสังกัดกองทัพไหน ซามูไรที่มีชื่อเสียงหรือหยิ่งผยองในตนเอง บางครั้งจะพิมพ์ชื่อของตัวเองไว้บนซาชิโมโนะ แทนที่จะเป็นสัญลักษณ์ของตระกูล สัญลักษณ์เหล่านี้ยังมีอยู่บน โนโบริ หรือธงรบที่ถือโดยคนธงประจำหน่วยนั้นๆ โนโบริเป็นธงยาวแนวตั้งที่มีตัวยึดขวางด้านบนสุด มอน จะถูกพิมพ์ไว้บนธงชนิดนี้ใกล้ๆ กับส่วนบนสุด ธงโนโบริอื่นๆ อาจจะเขียนคำคมที่เหมาะสมไว้

ธงรบที่นำไปกับหน่วยรบและทั้งกองทัพ อาจมีข้อความที่ช่วยปลุกใจแทนที่จะเป็นแค่รูปวาดเฉยๆ ธงอันหนึ่งที่ใช้โดย โตคุกาว่า อิเอยะสึ มีสโลแกนจากพุทธศาสนาว่า “สละซึ่งโลกแห่งกิเลส เพื่อเข้าสู่ดินแดนพิสุทธิ์”

มอน บนชุดเกราะโยะโรยและเกราะโดะมะรุจำนวนมาก และจำนวนมหาศาลของธงที่นำไปกับกองทัพซามูไร เป็นสิ่งที่น่าประทับใจในของตัวมันเอง แม่ทัพ ซามูไรและทหารทุกคนอาจมีซาชิโมโนะเป็นของตัวเอง และหน่วยของแต่ะละกองจะมีธงโนโบริหนึ่งผืนหรือมากกว่า และยังมีธงยาว ธงสั้น และเครื่องยศหรูหราที่นำไปในกองทัพด้วย ตัวอย่างเช่น ฟุคินูคิ เป็นธงรูปทรงกระบอกที่สีสันสดใส ดีไซน์อย่างหรูหรา ติดบนกรอบรูปทรงกลม รูปทรงเกือบจะเหมือนธงแสดงทิศทางลมในปัจจุบัน