ศ.ดร. เกษม จันทร์แก้ว จบชั้นประถมศึกษาจากโรงเรียนประชาบาลวัดตลิ่งชัน ในปี พ.ศ. 2490 จบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จากโรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม ในปี พ.ศ. 2498 จบชั้นเตรียมอุดมศึกษา จากโรงเรียนทวีธาภิเศก ในปี พ.ศ. 2500 สำเร็จปริญญาตรีวนศาสตรบัณฑิต (เกียรตินิยม) จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในปี พ.ศ. 2506 สำเร็จปริญญาโทสาขา Watershed Management จากมหาวิทยาลัยโคโลราโด เมื่อ พ.ศ. 2508 และสำเร็จปริญญาเอกในสาขา Forest Hydrology จากมหาวิทยาลัยวอชิงตัน ในปี พ.ศ. 2518[1]

หลังจบการศึกษา ศ.ดร. เกษม จันทร์แก้ว ได้เข้ารับราชการเป็นอาจารย์ที่คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในปี พ.ศ. 2509 และรับหน้าที่เป็นอาจารย์สอนที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์จนเกษียณอายุราชการ ปัจจุบัน ศ.ดร. เกษม จันทร์แก้ว ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลแหลมผักเบี้ย อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี , คณบดีวิทยาลัยสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, ผู้ทรงคุณวุฒิประจำคณะสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ตลอดจนเป็นอาจารย์พิเศษทั้งในมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์และภายนอก และดำรงตำแหน่งผู้ทรงคุณวุฒิหลายมหาวิทยาลัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งท่านได้เป็นผู้ดำรงตำแหน่งนายกสภามหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์สิ้นสุดการดำรงตำแหน่งวันที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2560[2] ,มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชรและมหาวิทยาลัยราชภัฎสุรินทร์

ผลงานของท่านส่วนใหญ่เป็นผลงานทางด้านวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ผลงานของท่านที่สำคัญคือ งานวิจัยการจัดการลุ่มน้ำและวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ท่านยังได้รับรางวัลนักวิทยาศาสตร์การเกษตรดีเด่นสองสมัย (พ.ศ. 2536 และ พ.ศ. 2539) จากสมาคมวิทยาศาสตร์การเกษตรแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ และมูลนิธิวิทยาศาสตร์การเกษตรแห่งประเทศไทย