พระตำหนัก ของ เขตพระราชฐานชั้นใน_(พระบรมมหาราชวัง)

พระตำหนักสมเด็จฯ กรมพระยาสุดารัตนราชประยูรตำหนักประธาน สมเด็จพระศรีสวรินทิรา พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้าพระตำหนักสมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวีตำหนักพระราชชายาเจ้าดารารัศมี พระตำหนักพระองค์เจ้าอัพภันตรีปชาและพระองค์เจ้าทิพยาลังการตำหนักพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทรทิพยนิภาตำหนักพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์พวงเจ้าสร้อยสอางค์ตำหนักพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์อรไทยเทพกัญญาตำหนักพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประเวศวรสมัยตำหนักพระองค์เจ้าอรประพันธ์รำไพ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา และเจ้าจอมมารดาอ่อนเรือนเจ้าจอมเง็ก (อดีตเรือนเจ้าจอมมารดา ม.ร.ว.จิ๋ว กปิตถา)

พระตำหนักกรมพระยาสุดารัตนราชประยูร

เมื่อแรกสร้างเป็นพระตำหนักหมู่ใหญ่ ประกอบด้วยตำหนักที่ประทับ 2 หลังเชื่อมถึงกัน หลังนี้มี 2 ชั้น อีกหลังมี 3 ชั้น มีเรือนข้าหลวงและห้องเครื่องอยู่โดยรอบ ทางเข้าอยู่ทางทิศเหนือใกล้กับพระที่นั่งอมรพิมาณมณี ในหมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท หลังจากกรมพระยาสุดารัตนราชประยูรสวรรคตได้ 13 ปี พ.ศ. 2452 ได้มีการสำรวจพระตำหนักหมู่นี้พบบางหลัง และเรือนข้าหลวงทรุดโทรมมาก จึงรื้อพระตำหนัก 2 ชั้น เรือนข้าหลวงด้านทิศเหนือ ทิศใต้ และทิศตะวันออก เหลือแต่เรือนข้าหลวงด้านทิศตะวันตกและตำหนัก 3 ชั้น ตราบจนปัจจุบัน ลักษณะเป็นตำหนักตะวันตก ทอดยาวจากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตก หลังคาเดิมมุงกระเบื้องแบบจีนปัจจุบันเปลี่ยนเป็นกระเบื้องลอนคู่ ผนังตกแต่งด้วยลวดบัวทั้งหลัง พระบัญชร (หน้าต่าง) แต่ละชั้นตกแต่งไม่เหมือนกัน

พระตำหนักหลังนี้เป็นที่ประทับของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาสุดารัตนราชประยูร พระราชธิดาในรัชกาลที่ 3

พระตำหนักสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า

เป็นพระตำหนักเดี่ยวขนาดใหญ่ ก่ออิฐถือปูน มีลานกว้างทั้งด้านหน้าและด้านหลังตำหนัก ตัวพระตำหนักทอดยาวจากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตก ทางเข้าพระตำหนักอยู่ทางทิศเหนือ ซุ้มพระทวารทำด้วยเหล็กหล่อ ตอนบนประดิษฐานตราจุลมงกุฎ 3 ชั้น ซึ่งเป็นตราประจำพระองค์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร หลังคามุงกระเบื้อง ชั้นล่างเป็นที่เก็บของและที่อยู่ของข้าหลวง ชั้นสองเป็นที่ประทับประกอบด้วยห้องต่าง ๆ หลายห้อง ซึ่งตกแต่งไว้งดงามเป็นพิเศษ ชั้นสามเป็นที่บรรทม และมีห้องแยกเป็นปีกหนึ่งของพระตำหนัก

เป็นพระตำหนักที่ประทับของสมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและเป็นพระอัครมเหสีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระตำหนักสมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี

ตั้งอยู่หลังหมู่พระมหามณเฑียรตรงประตูสนามราชกิจ บริเวณนี้เคยเป็นที่ตั้งของตำหนักแดงที่ประทับของสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี พระมเหสีในรัชกาลที่ 2 ลักษณะเป็นอาคารแบบอิตาลีตอนใต้ ก่ออิฐปูนสูงสองชั้น ทาสีชมพู ตัวอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หักศอกเป็นรูปตัวอี (E) หลังคาทรงปั้นหยา มุงด้วยกระเบื้องว่าว ฝาผนังตกแต่งด้วยการฉาบปูนแต่งผิวให้มีลักษณะเหมือนอาคารก่อด้วยหินรูปสี่เหลี่ยมแท่งใหญ่ เน้นขอบมุมของตำหนักทุกด้าน โครงสร้างเป็นไม้ทั้งหลัง ฉาบปูนทับตามกรรมวิธี

พระตำหนักหลังนี้เป็นที่ประทับของสมเด็จพระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี ประทับร่วมกับพระราชธิดาและพระขนิษฐา

ใกล้เคียง

เขตพระนคร เขตพระราชฐานชั้นใน (พระบรมมหาราชวัง) เขตพระโขนง เขตพระราชฐานชั้นกลาง (พระบรมมหาราชวัง) เขตพริสตีนา เขตพรต เขตพระราชฐานปักกิ่ง เขตพื้นที่การศึกษา เขตราชเทวี เขตพญาไท