เจตมูลเพลิงขาว
เจตมูลเพลิงขาว

เจตมูลเพลิงขาว

Plumbago scandens L.[1]เจตมูลเพลิงขาว (อังกฤษ: Ceylon Leadwort, doctorbush; ชื่อวิทยาศาสตร์: Plumbago zeylanica) หรือ ปิดปิวขาว (ภาคเหนือ)[2] เป็นพืชในวงศ์ Plumbaginaceae มีถิ่นกำเนิดในเอเชียใต้[3] เป็นไม้พุ่มเตี้ยหรือไม้ล้มลุกอายุหลายปี สูง 1-3 เมตร กิ่งก้านมักทอดยาว ใบรูปไข่ ยาว 3-13 ซม. ปลายใบแหลมยาว ตอนปลายเป็นติ่ง โคนในรูปลิ่มหรือมน ใบบาง ช่อดอกแบบช่อกระจะเชิงลด ดอกจำนวนมาก แกนกลางและก้านช่อดอกมีต่อมไร้ก้าน ช่อดอกยาวประมาณ 15 ซม. ก้านช่อยาว 1.5-2 ซม. ใบประดับรูปไข่ ยาว 0.4-0.8 ซม. ใบประดับย่อยรูปแถบ ยาวประมาณ 0.2 ซม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ยาวประมาณ 1 ซม. กลีบดอกสีขาวหรือสีฟ้าอ่อน หลอดกลีบดอกยาวประมาณ 2 ซม. กลีบดอกรูปไข่กลับหรือรูปขอบขนานแกมรูปใบหอก ยาวประมาณ 0.7 ซม. ปลายแหลมหรือเป็นติ่ง อับเรณูสีน้ำเงิน ยาวประมาณ 0.2 ซม. รังไข่รูปรี เป็น 5 เหลี่ยม ก้านเกสรเพศเมียเกลี้ยง ผลแบบแคปซูล[4]ในรากเจตมูลเพลิงขาวมีสารพลัมบาจิน (plumbagin) ซึ่งมีคุณสมบัติต้านเชื้อจุลินทรีย์[5] หากสัมผัสถูกผิวหนังจะทำให้ผิวพุพอง[6] ในทางการแพทย์แผนไทยจัดเจตมูลเพลิงขาวเป็นยารสร้อน แต่มีฤทธิ์น้อยกว่าเจตมูลเพลิงแดง มีสรรพคุณช่วยขับลม บำรุงธาตุ บำรุงเลือด แต่ไม่ควรใช้ในหญิงตั้งครรภ์เพราะอาจทำให้แท้งได้[7]