ในอดีตเมืองเทวทหะเป็นเมืองหลวงของแคว้นโกลิยะ ซึ่งเป็นรัฐเครือญาติกับแคว้นสักกะ โดยอ้างว่าเจ้าผู้ครองของทั้งสองแคว้นสืบเชื้อสายมาจากพระเจ้าโอกกากราช (Okkākarāj)[3][4][5] ทั้งสองตระกูลนี้จะมีการเสกสมรสกันเอง และจะไม่สมรสกับผู้ที่มาจากตระกูลอื่น[3][4][5] ซึ่งอาจเป็นไปได้ว่าตระกูลทั้งสองนี้อาจมิได้สืบเชื้อสายชาวอารยัน[6] ซึ่งพระเจ้าสุทโธทนะแห่งสักกะได้อภิเษกสมรสกับพระนางสิริมหามายาแห่งแคว้นโกลิยะตามพระราชประเพณี[3][4][5] หลังจากนั้น 20 ปีจึงประสูติการเจ้าชายสิทธัตถะซึ่งต่อมาได้ตรัสรู้เป็นพระโคตมพุทธเจ้า[7]

ปัจจุบันเทวทหะตั้งอยู่ห่างจากกบิลพัสดุ์ไปทางทิศตะวันออก 22 กิโลเมตร ห่างจากกับแม่น้ำโรหิณีไปทางทิศตะวันออกประมาณ 100 เมตร ปรากฏคันคูเมืองกำแพงเมืองโบราณก่อด้วยหิน ภายในซากเมืองเก่าปรากฏเนินดินโบราณที่ยังไม่ได้ขุดค้นจำนวนมาก เช่น รามคามเจดีย์ สถานที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุที่กรุงเทวทหะได้รับจากโฑณพราหมณ์ นักโบราณคดีค้นพบโบราณวัตถุจำนวนมากในบริเวณโบราณสถานเมืองเก่าเทวทหะนี้ ปัจจุบันมีเทวาลัยฮินดูหลังหนึ่งที่ชาวบ้านสร้างไว้ ภายในประดิษฐานมูรติสิริมหามายา ประติมากรรมภาพแกะสลักหินทราย ที่ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นรูปของพระนางสิริมหามายาด้วย[8]

สภาพของเมืองเก่าเทวทหะในปัจจุบันยังไม่เคยมีนักโบราณคดีสำรวจขุดค้นอย่างจริงจัง คงปล่อยให้เป็นเนินดินฝังซากโบราณสถานจำนวนมากไว้ ทำให้นักจาริกแสวงบุญส่วนใหญ่ไม่ค่อยนิยมมาเมืองเทวทหะนี้