เทียนฉาย กีระนันทน์ เกิดเมื่อปี 30 กันยายน พ.ศ. 2488 เป็นบุตรของนายเทียนวัณ กีระนันทน์ และนางองุ่น (เปล่งวานิช) กีระนันทน์ [3] จบการศึกษารัฐศาสตรบัณฑิต (เกียรตินิยม) จากคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, M.A. (Economics & Demography) มหาวิทยาลัยฮาวาย, A.M. และ Ph.D. ด้านเศรษฐศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยดุ๊ก หลักสูตรวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร ว.ป.อ.รุ่น 37 ท่านเคยดำรงตำแหน่งรองอธิการบดีมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, คณบดีคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาฯ, และอธิการบดี จุฬาฯ เป็นนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ สาขาเศรษฐศาสตร์ ของ วช., บุคคลดีเด่นของชาติ คณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติ พ.ศ. 2539 และดำรงตำแหน่งอื่น ๆ อีกมากมาย

หลัง รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2557 ศ.ดร.เทียนฉาย กีระนันทน์ ได้รับคัดเลือกให้เป็นประธานสภาปฏิรูปแห่งชาติ ในการประชุมสภาปฏิรูปแห่งชาติวันที่ 21 ตุลาคม พ.ศ. 2557 [4] โดยได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นประธานในวันที่ 30 ตุลาคม พ.ศ. 2557 [5]และได้รับตำแหน่งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในสภานโยบายวิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ และตำแหน่งที่ปรึกษาผู้ทรงคุณวุฒิของคณะกรรมการเตรียมการปฏิรูปประเทศ ตามคำสั่งนายกรัฐมนตรีที่ 8/2560

เทียนฉาย กีระนันทน์ สมรสกับ สุชาดา กีระนันทน์ อดีตอธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีบุตรชาย 2 คน คือ เทียนชาต กีระนันทน์ และ เทียนไท กีระนันทน์