เรือท้องแบน (อังกฤษ: pontoon (boat)) คืออุปกรณ์ลอยน้ำชนิดหนึ่งซึ่งมีประสิทธิภาพในการลอยด้วยตัวเองในน้ำหนักถ่วงที่หนักมาก เรือท้องแบนคือเรือประเภทหนึ่งที่มีพื้นเรือค่อนข้างแบนโดยอาศัยทุ่นในการลอยน้ำ และอาจถูกใช้เป็นเรือ แพ เรือบรรทุก ท่าเรือ เรืออากาศ เรือโฮเวอร์คราฟต์ เครื่องบินลอยน้ำหรือเครื่องบินทะเล เรือท้องแบนอาจจะใช้งานร่วมกับชานชาลา การสร้างแพ การพยุงแพที่มีโครงสร้างเป็นบ้านเรือ ชานชาลาที่มั่นคงยังสามารถถูกใช้เป็นท่าเรือ การออกแบบเรือโดยทั่วไป คือเรือลำคู่ด้วยสองลำเรือลอยน้ำ (catamaran) หรือเรือที่มีลำเรือสามลำลอยน้ำ (trimaran) ซึ่งอาจจะสร้างอย่างง่ายๆ ด้วยรูปทรงกระบอกปิด เช่น ท่อ ถังน้ำ หรือกล่องประดิษฐ์จากเหล็กหรือคอนกรีต เป็นต้น ภาพร่างเรือท้องแบนอาจจะมีท้องเรือตื้นเพียง 8 นิ้ว ซึ่งลดความเสี่ยงในการแล่นไปถูกพื้นดินและความเสียหายใต้น้ำ ผลกระทบของเรือรูปแบบนี้คือเมื่อเรือแล่นด้วยกำลังแรงมากจะมีผลต่อการพลิกคว่ำด้านข้างของเรือโดยทันทีและไม่มีการเตือน โดยเฉพาะเรือที่มีน้ำหนักมากในส่วนบน