เอกอัครสมณทูต (Papal Nuncio; Apostolic Nuncio) ในทางทูตคือผู้แทนถาวร (หัวหน้าคณะทูต) ของสันตะสำนักประจำรัฐเอกราชหรือองค์การระหว่างประเทศ (เช่น สันนิบาตอาหรับ) มีลำดับชั้นเสมอเอกอัครราชทูตวิสามัญผู้มีอำนาจเต็ม ในทางศาสนจักรพระสมณทูตจะได้รับสมณศักดิ์เป็นอัครมุขนายกเกียรตินามด้วย นอกจากนี้ตามอนุสัญญากรุงเวียนนาว่าด้วยความสัมพันธ์ทางทูตปี 1961 ยังถือว่าเอกอัครสมณทูตมีสถานะเป็นเอกอัครราชทูตเช่นเดียวกับประเทศอื่น ๆ แต่อนุสัญญาดังกล่าวก็อนุญาตหากบางรัฐจะยกสถานะให้สูงกว่าเอกอัครราชทูตอื่น ๆ ในประเทศและมอบตำแหน่งประธานคณะทูตานุทูตแก่พระสมณทูตนั้นโดยมิต้องคำนึงถึงความอาวุโส[4]

นอกจากนี้พระสมณทูตยังต้องเป็นผู้ประสานงานระหว่างสันตะสำนักกับคณะมุขนายกคาทอลิกในชาติหรือภูมิภาคที่ตนประจำการ คณะมุขนายกระดับชาติหรือภูมิภาคดังกล่าวตามปกติจะมีสภามุขนายกปกครองอยู่ ซึ่งมีมุขนายกหรืออัครมุขนายกที่มีสมณศักดิ์สูงสุดในประเทศนั้นเป็นประธาน