เอมปานาดา (กาลิเซียและสเปน: empanada) คืออาหารชนิดหนึ่งที่ทำจากแป้งพายห่อไส้ที่ปรุงรสไว้ ปิดริมแป้ง แล้วนำไปอบหรือทอด ไส้ของเอมปานาดาอาจประกอบด้วยเนื้อสัตว์ ปลาทูน่า ไข่ต้ม เนยแข็ง มะเขือเทศ ข้าวโพด หรือส่วนผสมอื่น ๆที่มาของเอมปานาดายังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่คาดกันว่าน่าจะมาจากแคว้นกาลิเซียซึ่งเป็นภูมิภาคทางตะวันตกเฉียงเหนือของสเปน[1][2] โดยชื่ออาหารนี้มีที่มาจากกริยา empanar ในภาษากาลิเซีย ซึ่งแปลว่า "ห่อด้วยขนมปัง" หรือ "ชุบเกล็ดขนมปัง" ตำราอาหาร ยิบราดัลก็อก ซึ่งตีพิมพ์เป็นภาษากาตาลาใน ค.ศ. 1520 กล่าวถึงเอมปานาดาที่ใส่ไส้อาหารทะเลในตำรับอาหารกาตาลา อิตาลี ฝรั่งเศส และอาหรับ[3][4] ในปัจจุบันสามารถพบเอมปานาดาได้ทั่วไปในวัฒนธรรมยุโรปใต้ ลาตินอเมริกา และฟิลิปปินส์