หุบเขาแม่น้ำเซนและแม่น้ำเออร์เป็นถิ่นที่อยู่อาศัยมาตั้งแต่ยุคพาเลโอลิธิค ถิ่นที่อยู่อาศัยของชาวเคลติกถูกพิชิตโดยจูเลียส ซีซาร์ใน 56 ปีก่อนคริสตกาล และสุดท้ายแคว้นก็กลายเป็นมณฑลกัลเลียลุกดูเนนซิสเซกุนดาของชาวโรมัน ถิ่นที่อยู่อาศัยดังกล่าวถูกเปลี่ยนเป็นชาวคริสต์ในคริสต์ศตวรรษที่ 3 ถึง 4 และตกอยู่ภายใต้การปกครองของชาวแฟรงก์เมโรวินเจียนในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 5 จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรนูสเตรียของชาวแฟรงก์

ดัชชีนอร์ม็องดี

ชายฝั่งนอร์ม็องดีถูกทำลายครั้งแล้วครั้งเล่าโดยผู้รุกรานชาวไวกิงหรือชาวนอร์ธตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 8 เป็นต้นมา เมื่อผู้ปกครองการอแล็งเฌียงอ่อนแอลง ชาวไวกิงก็เข้ามาปล้นสะดมบนผืนแผ่นดินได้ สุดท้ายพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 ผู้เรียบง่ายแห่งฝรั่งเศสได้ยกอาณาเขตบริเวณรูอ็องและปากแม่น้ำเซนให้รอลโล ผู้นำของกลุ่มไวกิงกลุ่มใหญ่ที่สุด ในสนธิสัญญาแซ็งต์แคลร์ซูร์เอปต์ในปี ค.ศ. 911 เพื่อนร่วมชาติชาวสแกนดิเนเวียของรอลโลย้ายถิ่นเข้ามาเป็นจำนวนมากเพื่อลงหลักปักฐานในดินแดนดังกล่าว และได้รับเอาธรรมเนียม, ภาษา และศาสนาของฝรั่งเศสมา ชาวไวกิงกลุ่มนี้กลายเป็นที่รู้จักในชื่อชาวนอร์มัน และแคว้นที่พวกเขาอาศัยกลายเป็นที่รู้จักในชื่อนอร์ม็องดี

ผู้สืบทอดตำแหน่งของรอลโลที่เปลี่ยนเป็นชาวคริสต์ครองตำแหน่งเป็นดยุคแห่งนอร์ม็องดี ได้อาณาเขตข้างเคียงมาจากการทำสงครามอย่างต่อเนื่อง และทรงอำนาจพอที่จะควบคุมดูแลดินแดนของตนได้อย่างเป็นอิสระจากราชบัลลังก์ฝรั่งเศสในทางปฏิบัติ กีโยมหรือวิลเลียม ดยุคแห่งนอร์ม็องดี ทายาทห่างๆ ของรอลโล ทำการรุกรานอังกฤษในปี ค.ศ. 1066 และกลายเป็นพระเจ้าวิลเลียมที่ 1 แห่งอังกฤษ (วิลเลียมผู้พิชิต) จึงเป็นการรวมการปกครองของอังกฤษและนอร์ม็องดีเข้าด้วยกัน เมื่อพระเจ้าวิลเลียมสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1087 การรวมกันของนอร์ม็องดีและอังกฤษพังลงเมื่อพระโอรสของพระองค์ขัดแย้งกันเรื่องการสืบทอดตำแหน่ง การทะเลาะเบาะแว้งของพี่น้องสิ้นสุดลงในปี ค.ศ. 1106 เมื่อพระเจ้าเฮนรีที่ 1 กษัตริย์แห่งอังกฤษ พระโอรสคนหนึ่งของพระองค์ปราบพระเชษฐา รอแบต์หรือโรเบิร์ต ดยุคแห่งนอร์ม็องดี ในสมรภูมิตินเชอเบร หลังจากนั้นการสืบทอดตำแหน่งในนอร์ม็องดีก็ตกเป็นของกษัตริย์อังกฤษชั่วคราว ในปี ค.ศ. 1144 จูฟฟรัว แพลนทาเจเนต เคานต์แห่งอ็องฌูพิชิตนอร์ม็องดี ในปี ค.ศ. 1150 เขายกดัชชีให้อองรีหรือเฮนรี บุตรชายที่ต่อมากลายเป็นกษัตริย์แห่งอังกฤษในชื่อพระเจ้าเฮนรีที่ 2 ในปี ค.ศ. 1154

นอร์ม็องดีจึงกลายเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิอ็องฌูแว็ง (มีต้นกำเนิดในอ็องฌู) ที่ขยายอาณาเขตไปไกลอย่างต่อเนื่องโดยพระเจ้าเฮนรีที่ 2 และผู้สืบทอดตำแหน่งกษัตริย์อังกฤษ แต่นอร์ม็องดีได้กลายเป็นเป้าหมายหลักของกษัตริย์กาเปเตียงของฝรั่งเศสในการต่อสู้กับชาวอ็องฌูแว็งแพลนทาเจเนตของอังกฤษ การต่อสู้ทางทหารและทางการทูตของพระมหากษัตริย์กาเปเตียงของฝรั่งเศส คือ พระเจ้าหลุยส์ที่ 7 และพระเจ้าฟิลิปที่ 2 อูกุสต์ ทำให้ได้การควบคุมแคว้นมาจากผู้ปกครองอ็องฌูแว็งของอังกฤษซึ่งส่งผลให้พิชิตมาได้อย่างสมบูรณ์ พระเจ้าฟิลิปได้ผนวกนอร์ม็องดีในปี ค.ศ. 1204 และตามสนธิสัญญาปารีสในปี ค.ศ. 1259 ราชบัลลังก์อังกฤษ คือ พระเจ้าเฮนรีที่ 3 ได้ยอมสละการอ้างสิทธิ์ในนอร์ม็องดีอย่างเป็นทางการ ซึ่งถือเป็นการยอมรับว่าได้เสียดัชชีให้กับฝรั่งเศส ภายหลังอังกฤษพิชิตนอร์ม็องดีกลับคืนมาได้ในต้นคริสต์ศตวรรษที่ 15 ในช่วงสงครามร้อยปี แต่ฝรั่งเศสก็กอบกู้กลับคืนไปได้อีกครั้ง และได้ควบคุมอย่างถาวรในปี ค.ศ. 1450 หลังได้รับชัยชนะในสมรภูมิโฟร์มิญญี

จังหวัดของฝรั่งเศส

พระเจ้าหลุยส์ที่ 11 แห่งฝรั่งเศสได้มอบดัชชีนอร์ม็องดีให้แก่ชาร์ลส์ พระอนุชา ในปี ค.ศ. 1465 แต่ไม่นานก็เอากลับคืนมาและสุดท้ายในปี ค.ศ. 1468 ได้ประกาศให้นอร์ม็องดีไม่สามารถแยกออกจากราชบัลลังก์ฝรั่งเศสได้ หลังจากนั้นนอร์ม็องดีก็ถูกปกครองในฐานะมณฑล

พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ได้ควบคุมดูแลการปรับหน่วยงานของนอร์ม็องดีใหม่ให้เป็นเหมือนหน่วยงานของฝรั่งเศส และยกระดับกิจกรรมด้านการค้าและการเดินทะเล การยกเลิกพระบรมราชโองการแห่งน็องต์ในปี ค.ศ. 1685 ทำให้เกิดการย้ายถิ่นของชาวอูกือนูต์ที่มีส่วนสำคัญทั้งด้านเศรษฐกิจและกองทัพเรือ แต่ไม่นานนอร์ม็องดีก็กอบกู้ความสำเร็จกลับคืนมาได้ในคริสต์ศตวรรษที่ 18 ในปี ค.ศ. 1791 รัฐบาลของคณะปฏิวัติฝรั่งเศสแบ่งอดีตมณฑลนอร์ม็องดีเป็นจังหวัดม็องช์, แกลวาโดส, ออร์น, เออร์ และเซนแอ็งเฟริเยอ (ปัจจุบันคือเซนมาริตีม) ชื่อนอร์ม็องดีปรากฏในประวัติศาสตร์สงครามโลกครั้งที่สองในฐานะจุดที่กองทัพพันธมิตรรุกรานเยอรมนีที่ยึดครองฝรั่งเศสในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1944 ในปี ค.ศ. 2016 แคว้นบัสนอร์ม็องดีถูกรวมกับแคว้นอูตนอร์ม็องดี ก่อตั้งการบริราชการใหม่ที่ปกครองนอร์ม็องดีทั้งหมดขึ้นมา