ในสมัยโรมัน ดินแดนที่เป็นแคว้นนาวาร์มีผู้อาศัยเป็นชาวบัสโกเนส (Vascones) ซึ่งเป็นชนเผ่าสมัยก่อนโรมันที่ตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณลาดเขาทิศใต้ของเทือกเขาพิเรนีส ชนเผ่านี้สามารถรักษาประเพณีและภาษาบาสก์ไว้ได้ภายใต้การปกครองจากกรุงโรม ตลอดจนในช่วงที่ชาววิซิกอทเข้ามามีอำนาจในคาบสมุทรไอบีเรีย ดินแดนนี้ก็ไม่เคยพ่ายแพ้อย่างราบคาบต่อผู้รุกรานเหล่านั้น ในปี ค.ศ. 778 กองทัพของชาวแฟรงก์ (กลุ่มชนเจอร์แมนิกที่เข้าไปมีอำนาจในดินแดนกอลหรือประเทศฝรั่งเศสปัจจุบัน) ก็ถูกชาวบาสก์เอาชนะได้ในยุทธการที่ช่องเขารอนเซสบาเยส

ในปี ค.ศ. 824 หัวหน้าเผ่าชนบาสก์ชื่อ เอเนโก อาริตซา (Eneko Aritza) ได้รับเลือกให้เป็นกษัตริย์แห่งปัมโปลนา นำไปสู่การจัดตั้งอาณาจักรของชาวบาสก์ซึ่งต่อไปจะมีชื่อเรียกว่าราชอาณาจักรนาวาร์[1] อาณาจักรนี้มีความเจริญสูงสุดในรัชสมัยพระเจ้าซานโชที่ 3 โดยมีอาณาเขตครอบคลุมแคว้นนาวาร์ไปจนถึงดินแดนที่เป็นแคว้นประเทศบาสก์ แคว้นลาริโอฆา แคว้นกันตาเบรีย บางส่วนของแคว้นกัสติยาและเลออนและแคว้นอารากอนในปัจจุบัน อย่างไรก็ตาม หลังการสิ้นพระชนม์ของพระองค์ ดินแดนของอาณาจักรนี้ก็ถูกแบ่งแยกกันปกครองระหว่างโอรสของพระองค์[2] นาวาร์ไม่สามารถฟื้นฟูอำนาจทางการเมืองได้สมบูรณ์เหมือนเดิมอีกเลย แม้จะมีความสำคัญทางการค้าเพิ่มขึ้นเนื่องจากบรรดาพ่อค้าและผู้จาริกแสวงบุญได้หลั่งไหลเข้ามาในพื้นที่ตลอดเส้นทางเซนต์เจมส์[3]

เมื่อปี ค.ศ. 1212 ซึ่งเป็นปีหลังจากที่ชาวมุสลิม (ซึ่งเคยปกครองดินแดนเกือบทั้งคาบสมุทรไอบีเรีย) ถูกผลักดันให้ไปอยู่ในเขตเล็ก ๆ ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของคาบสมุทร กองทัพนาวาร์ก็ได้เข้าไปมีส่วนร่วมในยุทธการที่ลัสนาบัสเดโตโลซา โดยรบร่วมกับกองทัพอาณาจักรของชาวสเปนอาณาจักรอื่น ๆ จนกระทั่งปี ค.ศ. 1515 นาวาร์ก็ถูกรวมเข้าเป็นหนึ่งเดียวกับราชบัลลังก์กัสติยาและได้รับสิทธิพิเศษบางประการ ส่วนพื้นที่เล็ก ๆ ของอาณาจักรทางทิศเหนือของเทือกเขาพิเรนีสถูกผนวกเป็นส่วนหนึ่งของฝรั่งเศสไปในที่สุด

• ปราสาทฆาบิเอร์
• โรงสวดมนต์แห่งหนึ่งในเมืองรอนเซสบาเยส